آب مروارید چیست ؟ عوامل پیدایش آب مروارید

آب مروارید

آب مروارید یکی از بیماری های شایع چشم می باشد.

این بیماری که با نام فرانسوی کاتاراکت (Cataract) نیز شناخته می شود، لنز چشم و عدسی چشم را درگیر می کند.

عدسی چشم از آب و پروتئین های خاصی ساخته شده است که شفاف هستند.

آب مروارید که بیشتر با ایجاد لکه ی تیره در عدسی شناخته می شود.

به دلیل تجمع این پروتئین ها و یا ایجاد تغییر و جهش در آن ها به وجود می آید.

کدری عدسی مانع از ورود نور به چشم می شود و در بینایی فرد اختلال ایجاد می کند.

آب مروارید در مراحل اولیه ممکن است به دلیل کوچکی مشکل زیادی برای فرد ایجاد نکند.

و حتی در مواردی به بهبود موقتی بینایی فرد منجر می شود.

با این حال این اثر به سرعت از بین می رود و بینایی مختل می شود.

آب مروارید نشانه های متعددی دارد که بنا به نوع و سن بیمار می تواند متغیر باشد.

این نشانه ها عبارتند از:

-دوبینی اشیا:

این مشکل به دلیل تجمع پروتئین در پشت عدسی پدید می آید.

علاوه بر آب مروارید، این مشکل می تواند نشانه ی عارضه های خطرناک دیگری چون تورم قرنیه.

سکته ی مغزی و یا تشکیل تومور مغزی باشد.

در هر صورت بهتر است در صورت بروز آن به سرعت به پزشک مراجعه کنید.

-دید ابری و لکه در میدان دید:

از شاخص ترین نشانه های آب مروارید می باشد.

در ابتدا این موضوع متناوب یا جزئی به نظر می آید.

اما با پیشرفت آن، لکه ی تیره بزرگتر می شود و تیرگی دید بیشتر می شود.

در مراحل پیشرفته دید ابری سبب اخلال در رانندگی و تشخیص چهره ی افراد می شود.

-مشکلات دید در شب:

به دلیل ایجاد تیرگی در چشم، دید تیره و قهوه ای یا زرد می شود.

این مشکل در ابتدا در روز به دلیل روشنایی شاید به چشم نیاید.

اما در شب موجب اخلال در دید می شود و برای کسانی که در شب رانندگی می کنند.

و یا با ماشین آلات سنگین کار می کنند خطرآفرین باشد.

-حساسیت به نور:

چشم انسان به طور طبیعی به نور شدید حساس است.

آزرده شدن چشم با نور چراغ قوه یا ورود به فضای روشن پس از ماندن در محیط تاریک طبیعی ست.

اما در افراد مبتلا به آب مروارید این حساسیت بیشتر و آزاردهنده تر است.

این نشانه یکی از نشانه های آشنا و مشکل زای این بیماری ست.

-هاله ی نور:

پدیدار شدین هاله ی نور در اطراف منابع نوری را شامل می شود.

این مشکل به دلیل تیره شدن عدسی و پراش بیشتر روی می دهد.

-تغییر مکرر شماره ی چشم: نیاز به تغییر مکرر شماره ی عدسی عینک و لنز تماسی یکی دیگر از نشانه هاست.

به طور معمول این تعویض شماره باید هر چند سال یک بار باشد نه هر سال و یا هر شش ماه.

این مشکل به خاطر درگیر شدن عدسی چشم و ایجاد تغییرات در آن به وجود می آید.

-دید گل آلود: بینایی فرد کم کم تیره می شود و به زردی یا قهوه ای می زند.

دلیل این امر تجمع پروتئین ها در پشت عدسی چشم می باشد.

در مراحل پیشرفته تر بیماری، این احساس به فرد دست می دهد که از عینک آفتابی استفاده می کند.

این مشکل در شب به خصوص مشکلات بیشتری به وجود می آورد.

عوامل و دلایل ابتلا به آب مروارید زیاد هستند.

در زیر عوامل پیدایش آب مروارید که شناخته شده هستند، نام برده شده است

-کهولت سن که شایع ترین علت می باشد.

-ضربه به سر که در تغذیه ی قرنیه مشکل ایجاد کند.

-اشعه های یونیزه (UV)، اشعه ی گاما که از تلویزیون های قدمی مشعشع می شد و اشعه ی یووی خورشید.

-دیابت

-نقص های مادرزادی

-ضربه به چشم و عدسی آن

-سوءتغذیه

-مصرف بی رویه ی برخی داروها مانند کورتون ها

-چاقی

-سیگار کشیدن

-نزدیک بینی زیاد

-داروهای کاهش کلسترول

-هورمون درمانی

-فشار خون بالا

حال که با نشانه ها و دلایل آب مروارید آشنا شدید، بهتر است نگاهی به انواع آن داشته باشیم.

آب مروارید اسکلروتیک هسته ای:

شایع ترین نوع در میان افراد بالای هفتاد سال است.

همان طور که از نامش پیداست، هسته ی عدسی چشم را هدف قرار می دهد.

این نوع می تواند سبب بهبودی موقتی در دید مطالعه ای شود.

اما به تدریج عدسی رو به زرد شدن و قهوه ای شدن می رود و بینایی ضعیف تر می شود.

آب مروارید کورتکس:

این نوع با چشم غیرمسلح نیز به صورت لکه های سفید در قرنیه مشاهده می شود.

این لکه ها و رگه های سفید از ناحیه ی بیرونی مردمک شروع می شود.

اما به تدریج به مرکز رسیده و در بینایی تداخل می کنند.

آب مروارید زیر کپسولی خلفی:

تشخیص این نوع از بقیه دشوارتر است و نیاز به معاینه ی دقیق دارد.

بر پشت عدسی چشم تاثیر می گذارد و به سرعت پیشرفت می کند.

معمولا افراد دیابتی یا کسانی که از دوزهای بالای داروهای استروئیدی استفاده می کنند، مستعد آن هستند.

روش های تشخیص آب مروارید:

برای تشخیص آب مروارید، باید قرنیه ی چشم با دقت و به کمک دستگاه های مشاهده ی چشم، ارزیابی شوند.

مشاهده به کمک چراغ قوه قابل قبول نیست.

زیرا همراهی برخی بیماری های دیگر مانند آب سیاه گاه سبب ناشناس ماندن آب مروارید می شود.

برای تشخیص صحیح ابتدا باید قدرت بینایی اندازه گیری شود.

گشاد کردن مردمک چشم با استفاده از قطره های چشمی بسیار معمول است.

این کار به چشم پزشک اجازه می دهد به راحتی عدسی و شبکیه را معاینه کند.

تونومتری نیز از روش های معاینه می باشد.

در این روش فشار چشم اندازه گیری می شود.

افزایش فشار چشم ممکن است به علت گلوکوم (آب سیاه) باشد.

علاوه بر این ها، چشم پزشک ممکن است.

بنا به صلاح دید خود و شرایط بیمار، معاینات و آزمایش های دیگری نیز انجام دهد.

روش های درمان این عارضه:

روش های درمان آب مروارید پیشرفت های زیادی داشته است.

یکی از روش ها که معمولا برای آب مرواریدهای سطحی و در مراحل اولیه استفاده می شود.

استفاده از لنز تماسی و عینک برای رفع عیب ناشی از اثرات آب مروارید بر عدسی چشم است.

این روش در مراحل ابتدایی موثر است اما با گذشت زمان، دید تیره تر می شود.

در نهایت بینایی فرد دچار اختلال شدید شده و به جراحی نیاز پیدا می کند.

از آن جایی که این عارضه بسیار شایع است، علم جراحی آن نیز پیشرفت فراوانی پیدا کرده است.

در گذشته ابتدا پزشک صبر می کرد تا عدسی کاملا کدر شود و سپس به جراحی روی می آورد.

اما امروزه جراحان اعتقاد دارند عدسی را باید پیش از آن که کاملا سفت شود، خارج کرد.

در حالت کلی هدف از جراحی آب مروارید، خارج کردن عدسی چشم و جایگزین کردن آن است.

این کار با ایجاد برشی 3 میلی متری در داخل چشم انجام می شود.

سپس عدسی جدید در داخل کپسولی وارد چشم می شود.

از آن جایی که زخم تنها 3 میلی متری است بدون نیاز به بخیه و به سرعت ترمیم می شود.

جراحی آب مروارید به دو صورت انجام می پذیرد.

در اولین روش که Phacoemulsification یا به اختصار فیکو نام دارد.

عدسی چشم با امواج مافوق صوت (اولترا سونیک) به ذرات کوچکتر خرد می شود.

سپس این ذرات با دستگاهی به بیرون مکیده می شوند.

قسمت خلفی (عقبی) کپسول عدسی دست نخورده باقی می ماند تا عدسی مصنوعی بر روی آن قرار گیرد.

در این روش عدسی مصنوعی از جنس پلاستیک شفاف و انعطاف پذیر ساخته می شود.

پس از باز شدن در کنار کپسول خلفی، قطر آن به 6 میلی متر می رسد.

این روش نیز نیازی به جراحی ندارد و با قطره ی بی حسی و به صورت سرپایی انجام می شود.

فیکو در حال حاضر استانداردترین روش جراحی آب مروارید می باشد.

روش دیگر که Extracapsular cataract extraction نام دارد در مواقعی که عدسی سفت شده است کاربرد دارد.

در این شرایط امواج مافوق صوت قادر به شکستن عدسی نخواهند بود.

پس یک برش 10 میلی متری در چشم ایجاد می شود تا عدسی به صورت کامل خارج شود.

از آن جایی که زخم این عمل برگتر است، نیاز به بخیه دارد.

عدسی های مصنوعی که جایگزین می شوند کریستالی و از جنس نوعی پلاستیک شفاف می باشند.

به تازگی لیزری به نام فمتو کاتاراکت معرفی شده است که تکمیل کننده ی روش فیکومی باشد.

این لیزر نیاز به چاقوی جراحی را از میان برمی دارد و دقت جراحی را بیشتر می کند.

در برخی جراحی ها به خصوص در کودکان ترجیح داده می شود از عدسی خارجی استفاده کرد.

در این حالت فرد پس از خارج کردن عدسی از لنز یا عینک استفاده می کند.

پس از جراحی

احساس وجود جسم خارجی و ناراحتی تا مدتی بعد از عمل، ریزش اشک و ترشح کاملا طبیعی و شایع است.

ممکن است چشم به نور و تماس کمی حساس شود.

برای راحتی بیمار ممکن است پزشک برای یک تا دو روز اول، مسکن تجویز کند.

پس از جراحی، پزشک برنامه ی زمان بندی را در اختیار بیمار قرار می دهد.

با این حال معمولا ترمیم محل برش تا 6 هفته به طول می انجامد.

تا چند هفته پس از جراحی از قطره های چشمی تجویز شده باید استفاده کرد.

در ماه اول پس از جراحی بهتر است از یک پوشش و یا عینک برای محافظت از چشم استفاده شود.

تا از مالیدن یا فشار دادن چشم اجتناب شود.

بهتر است تا مدتی پس از جراحی از انجام کارهای سنگین مانند خم شدن، بلند کردن اجسام سنگین و فشار آوردن به چشم پرهیز کرد.

تا فشار داخل چشم بالا نرود.

در روش فیکو تا یک هفته و در روش خارج کپسولی تا دو هفته بهتر است نماز به صورت نشسته خوانده شود.

بهتر است تا 5 روز در روش فیکو و تا یک هفته در روش خارج کپسولی از استحمام پرهیز کرد.

پس از آن هم در هنگام استحمام باید مراقب بود تا آب به داخل چشم نرود.

پس از جراحی نیازی به پرهیز غذایی نیست اما داروهای تجویز شده باید مرتب مصرف شوند.

پس از جراحی ممکن است رنگ ها روشن تر و آب تر به نظر برسند.

یا در زیر نور خورشید قرمزی رنگ ها بیشتر باشد.

این مورد کاملا طبیعی ست و به دلیل شفافیت عدسی جایگزین می باشد.

این مشکل پس از چند ماه و با عادت کردن چشم از بین می رود.

عوارض جراحی:

جراحی آب مروارید بالای نود درصد موفقیت آمیز است.

با این حال از آن جایی که برای هیچ عملی موفقیت صد در صد وجود ندارد، عوارضی ممکن است روی دهد.

عوارض این جراحی عبارتند از:

-خونریزی پشت کره چشم

-پاره شدن کپسول عدسی

-خونریزی شدید داخل چشم

-التهاب قرنیه موقتی یا دایمی

-التهاب موقت چشم پس از یک یا دو روز

-عفونت داخل چشم

– ايجاد تغييراتي در مايع داخل چشم (زجاجيه) و جداشدگي پرده شبكيه

-سایر عوارضی چون آستیگماتیسم، دوربینی و نزدیک بینی نیز از جمله عوارض لنز طبی داخل چشم می باشد.

علائم شروع اين عوارض به صورت درد، ریزش اشک، حساسيت به نورمی باشد.

كاهش ديد، ورم پلك، سرخي غير عادي چشم و جرقه‌هاي نوراني هم همچنین.

پیشگیری از آب مروارید

برای جلوگیری از ابتلا به آب مروارید باید از علل آن پیش گیری کرد.

ترک عادات مضری چون سیگار کشیدن در این رابطه موثر خواهند بود.

استفاده از عینک آفتابی نیز با مسدود کردن راه ورود اشعه های مضر برای چشم مفید است.

البته باید از عینک اصل استفاده کرد.

عینک های تقلبی که پولاریزه نیستند حتی بیشتر از استفاده نکردن از عینک مضر هستند.

زیرا عینک های تیره بیشتر سبب باز شدن مردمک چشم و جذب بیشتر اشعه یووی می شوند.

همچنین از آن جایی که بالا رفتن سن امکان ابتلا به آب مروارید را بیشتر می کند.

بهتر است افراد بالای 60 سال، سالانه یک بار به چشم پزشک مراجعه کنند.

همچنین اخیرا تحقیقاتی صورت گرفته است تا تاثیر رژیم غذایی بر ابتلا به آب مروارید مطالعه شود.

این تحقیقات نشان داده است که ویتامین A ، ویتامین C ، امگا3 ، لوتئین و زاکسنتین از جمله مواد مغذی هستند.

که می توانند برای پیشگیری از این عارضه مفید باشند.

این مواد بیشتر در اسفناج، بادام، کلم پیچ و سبزیجات پربرگ و سبز، تخم مرغ و ماهی وجود دارند.

تیم تولید محتوا لنزمارکت پیشنهاد میکند جهت کسب اطلاعات بیشتر مطالب زیر را مرور کنید :

نکات مهم در خرید لنزهای طبی | لنز طبی با چه مشخصاتی بخریم ؟

آیا لنز رنگی ضرر دارد ؟ | مضرات لنز رنگی

آیا خوابیدن با لنز کار درستی هست؟؟ مضرات خوابیدن با لنز

انتخاب لنز | چگونه یک لنز را انتخاب کنیم

کاملترین راهنمای انتخاب رنگ لنز چشم