لنزهای چشمی، وسیله های پزشکی ای هستند که خطاهای بینایی مانند نزدیک بینی و دور بینی را تصحیح می کنند. آن ها روشی ایمن و موثر برای تصحیح بینایی در مبتلایان به اختلالات بینایی هستند. به بیان مرکز کنترل و پیشگیری از بیماری ها (CDC)، حدود 45 میلیون نفر در ایالات متحده از لنزهای چشمی استفاده می کنند. لنزهای چشمی طبی بر طبق نسخه خریداری می شوند و برای تجویز آن باید به چشم پزشک مراجعه کرد. در زیر در مورد خواندن نسخه لنز طبی می خوانید.
بعد از معاینه چشم، شما یک نسخه لنز طبی چشمی یا عینک دریافت خواهید کرد که حاوی اطلاعات خاصی در مورد نیازهای بینایی تان و همچنین اصلاح دید، است در ادامه خواندن نسخه لنز طبی را می خوانید..
چندین نوع لنز چشمی مختلف وجود دارند، از جمله لنزهای تمدیدپذیر که می توانند کمی طولانی تر از لنزهای روزانه مورد استفاده قرار بگیرند، لنزهای نرم، لنزهای صلب، لنزهای یکبار مصرف و لنزهای چند بار مصرف. برای استفاده از لنزهای خود، شما باید با آن ها راحت باشید و بتوانید آن ها را در چشمان خود قرار دهید. همچنین لازم است که از لنزهای خود مراقبت های لازم را به عمل آورید، حتما آن ها را به درستی تمیز کرده، بر طبق راهنمایی ها آن ها را عوض کنید و از دستورالعمل های پزشک خود در مورد نحوه استفاده صحیح از آن ها پیروی کنید.
چه زمانی به لنز طبی چشمی نیاز داریم؟
گذشته از عینک، لنزهای طبی چشمی یکی از ایمن ترین روش ها برای تصحیح خطاهای بینایی انکساری محسوب می شوند. به عنوان مثال، هنگامی که دچار مشکل نزدیک بینی هستید و از آن رنج می برید، نور به جای اینکه مستقیما روی شبکیه قرار گیرد، در قسمت جلوی آن متمرکز می شود و می تواند دید فرد را مبهم کند و باعث شود که او نتواند روی چیزی تمرکز کند. همچنین اگر فرد دارای مشکل دور بینی باشد، چیزهای نزدیک تار به نظر می رسند زیرا نور خیلی دورتر به پشت شبکیه متمرکز می شود.
لنزهای چشمی مستقیما بر روی چشم قرار می گیرند تا سطح انکسار را تغییر دهند، موسسه ملی بینایی ایالات متحده آمریکا (NEI) توضیح می دهد که استفاده از لنزهای چشمی می تواند به شما کمک کند تا بهتر تمرکز کنید. از آنجا که لنزهای چشمی مستقیما روی چشم قرار می گیرند، می توانند بینایی بیشتری نسبت به عینک ایجاد کنند، از این رو دید پیرامونی چشم محدود نمی شود. لنزهای چشمی همچنین ظاهر شما را تغییر نمی دهند و می توانند راحت تر و خوشایند تر به نظر برسند. استفاده از لنزهای چشمی هنگام ورزش نیز بسیار ایمن تر است زیرا مستقیما با چشم مطابقت دارد. لنزهای چشمی همچنین تحت تاثیر آب و هوا قرار نمی گیرند و مانند عینک ها دچار بخار نمی شوند.
اگر از یک عیوب انکساری رایج رنج می برید و عینک برای شما تجویز شده است، می توانید به جای استفاده از عینک، از لنزهای طبی چشمی استفاده کنید. بر طبق انجمن بینایی سنجی آمریکا (AOA)، اکثر افرادی که از لنزهای طبی چشمی استفاده می کنند، این کار را برای اصلاح نزدیک بینی یا دور بینی انجام می دهند. لنزهای طبی چشمی همچنین می توانند آستیگماتیسم و مشکلات بینایی دیگر را نیز اصلاح کنند.
مراحل تجویز لنز طبی چشمی
لنزهای طبی چشمی نیاز به تجویز پزشک متخصص مراقبت از چشم دارند. اولین کاری که باید هنگام تصمیم گیری در مورد اینکه آیا لنزهای طبی چشمی برای شما گزینه ی مناسبی هستند، انجام دهید، مراجعه به یک متخصص چشم است. چشم پزشک می تواند میزان خطای انکسار و شکل دقیق چشمان شما را اندازه گیری کند، بنابراین لنزهای طبی چشمی را برای شما تجویز می کند که متناسب با چشمان شما باشد.
قسمت اول معاینه چشم، مشابه معاینه برای عینک خواهد بود و به احتمال زیاد فرد باید اعداد و حروف را از روی نمودار بخواند. معیانه چشم برای لنز چشمی موارد بیشتری را از معاینه چشم برای عینک، طلب می کند، زیرا اندازه گیری دقیق انحنای چشم، مشخصات قرنیه و اندازه مردمک لازم است تا یک لنز ایده آل برای فرد تجویز شود. به وسیله کراتومتر (keratometer) که یک ابزار تخصصی است، انحنای سطح قرنیه و سطح چشم و همچنین چگونگی بازتاب نور را اندازه گیری می کنند.
از یک توپوگرافی قرنیه ممکن است برای اندازه گیری دیجیتالی چگونگی بازتاب نور از چشم شما، استفاده شود. غالبا از جبهه امواج رادیویی برای اندازه گیری دقیق استفاده می شود.
بعد از آن چشم برای تولید اشک ارزیابی می شود. اندازه و شکل مردمک چشم اغلب با ابزارهای خودکار اندازه گیری می شود. یک لامپ شکاف یا بیومیکروسکوپ می تواند سلامت قرنیه را تعیین کند. پزشک، یک جفت از لنز طبی چشمی مورد نظر خود را برای فرد تست خواهد کرد. این کار چند دقیقه طول می کشد تا پزشک ببیند که آیا لنز چشمی مورد نظر برای فرد مناسب است یا خیر. سپس پزشک می تواند از بیومیکروسکوپ برای تعیین چگونگی حرکت لنز با چشم و مناسب بودن لنز، استفاده کند.
چشم پزشک بر اساس شکل لنز طبی چشمی مورد نیاز، قدرت لنز و قطر مورد نیاز برای اصلاح دید مناسب، نسخه ی لنز طبی چشمی مناسب را برای فرد، تجویز می کند. چندین نوع مختلف از لنزهای طبی چشمی برای انتخاب، وجود دارند.
خواندن نسخه لنز طبی و اصطلاحاتش
ذدر خصوص خواندن نسخه لنز طبی باید بدانید که نسخه شما ممکن است شامل SPH، CYL، Axis، ADD و Pupillary Distance (فاصله مخروطی (PD)) باشد.
چهار پارامتر اول مربوط به تصحیح بینایی شما است. PD یک معیار مهم برای ساخت عینک و لنز طبی چشمی است.
- OD (oculus dexter، به معنی چشم راست): پارامترهای مربوط به چشم راست شما را نشان می دهد.
- OS (oculus sinister، به معنی چشم چپ): پارامترهای مربوط به چشم چپ شما را نشان می دهد.
- SPH (sphere) (کره): نشان دهنده ی قدرت لنز برای مشخص کردن نزدیک بینی یا دور بینی است. این مقدار برحسب دیوپتر (diopter) اندازه گیری می شود. در اول این عدد علامت مثبت یا منفی استفاده می شود. اگر علامت مثبت (+) باشد یا هیچگونه علامتی نداشته باشد به معنی دور بینی و اگر علامت منفی (-) باشد به معنی نزدیک بینی است.
- CYL (Cylinder) (سیلندر): این پارامتر میزان قدرت لنز آستیگمات را نشان می دهد. اگر عددی در این ستون نباشد، نشان دهنده این است که چشم شما آستیگماتیسم نیست و یا مقدار آستیگماتیسم چشم تان بسیار کم است و نیاز به اصلاح با لنز و یا عینک ندارد. اگر عدد این ستون مثبت (+) باشد به معنی آستیگماتیسم دور بین و اگر منفی (-) باشد به معنی آستیگماتیسم نزدیک بین است.
- AXIS (محور): این پارامتر که بین 0 تا 180 درجه است برای اصلاح آستیگماتیسم استفاده می شود. عدد 90 برای محور عمودی چشم و عدد 180 برای محور افقی دایره طولی استفاده می شود. اگر در نسخه ایی عدد CYL وجود داشته باشد باید حتما عدد AXIS نیز وجود داشته باشد.
- ADD: قدرت بزرگنمایی را برای لنزهای مختص خواندن، دید دو کانونی یا چند کانونی مترقی، نشان می دهد. این عدد به احتمال زیاد برای هر دو چشم یکسان خواهد بود و معمولاً بین 0.75 تا 3.3 است. گاهی اوقات، برای این پارامتر عدد کمتر از 0.75 را هم در نسخه می نویسند، که مربوط به لنزهای ضد خستگی (Anti-Fatigue) است.
اصطلاحات در خواندن نسخه لنز طبی
گاهی اوقات برای چشم راست و چشم چپ شما، نسخه های جداگانه ایی نوشته می شود و بیشتر اوقات، OD و OS در نسخه شما وجود دارند و عددهای مورد نیاز هر چشم را نشان می دهند. گاهی اوقات نیز در نسخه، ستونی به نام OU وجود دارد که مخفف کلمه oculus uterque و به معنی هر دو چشم است. گاها پزشکان در نسخه های خود به جای OD و OS از RE و LE برای نشان دادن چشم راست و چپ استفاده می کنند. برخی از نسخه های لنز طبی و عینک شامل شماره های اضافی ای، مانند مورد زیر هستند:
- Prism (منشور): این عدد قدرت منشوری است که با واحد دیوپتر منشوری (prismatic diopter (d.)) اندازه گیری می شود. از این پارامتر زمانی استفاده می شود که خط محور چشم نیاز به اصلاح دارد و برای اصلاح مشکلات انحراف چشم ها، تجویز می شود. اگر این عدد در نسخه شما وجود داشته باشد، به صورت واحدهای متریک یا کسری انگلیسی نشان داده می شود مانند 0.5 یا 2/1 .جهت منشور با توجه به موقعیت نسبی پایه یا ضخیم ترین لبه آن نشان داده می شود. برای نشان دادن منشور از چهار مخفف زیر استفاده می شود:
base out (BO به سمت گوش ها)
base up (BU بالا)
base in (BI به سمت بینی)
base down (BD پایین)
علاوه بر پارامترهای کلی که در بالا شرح دادیم، نسخه های تجویز لنز طبی می توانند به Pupillary Distance (فاصله مخروطی (PD)) نیز نیاز داشته باشند. این عدد نشان دهنده فاصله بین یک مردمک چشم (نقطه مرکزی سیاه چشم) تا مرکز مردمک دیگر است. این عدد با میلی متر اندازه گیری می شود و بخش مهمی از نسخه چشم شما است. PD مشخص می کند که مرکز نوری عدسی های چشم شما در کجا باید قرار بگیرند تا بتوانید بهترین و راحت ترین دید را داشته باشید.
ویژگی های خاص در خواندن نسخه لنز طبی
خواندن نسخه لنز طبی بسیار مشکلب است. شما همچنین می توانید بر طبق نسخه چشم خود، اطلاعات دیگری از جمله پیشنهاد انواع خاصی از لنز و عینک و اظهارنظرهای مخصوص را از چشم پزشک خود جویا شوید.
ویژگی های خاص در نسخه چشم پزشکی شامل موارد زیر است:
- طراحی لنزها (Lens designs): این قسمت در روی نسخه، نشان دهنده نیازهای بینایی شما و همچنین جزئیات عملکرد و طراحی لنزها است.
- Vision enhancement (تقویت بینایی): یک روش درمانی خاص برای یک یا هر دو عدسی چشم که برای بهبود دید و وضوح از طریق لنز یا عینک استفاده می شود. این مورد می تواند شامل گزینه های مختلفی مانند موارد زیر باشد:
- Anti-reflective coating (پوشش ضد انعکاس): با اجازه ورود نور بیشتر، وضوح و تمرکز را افزایش می دهد و انعکاس را کاهش می دهد.
- UV protection (محافظت در برابر اشعه ماوراء بنفش): برای جلوگیری از آسیب دیدگی چشم ها در برابر اشعه ماوراء بنفش خورشید، لنزها می توانند با خاصیت ضد اشعه ماوراء بنفش عرضه شوند.
- Transition (تغییرپذیر): این لنزهای به کار رفته در عینک ها به فناوری ای مجهز شده اند که رنگ شیشه عینک را مطابق با نور تنظیم می کنند. وقتی خورشید طلوع می کند، عینک شما به عینک آفتابی تبدیل می شود.
- Polarized (پلاریزه شده): فن آوری شیشه ی بهبود یافته که برای فیلتر کردن و کاهش تابش نور استفاده می شود. شیشه های پلاریزه شده وضوح بیشتر و دید واضح تری را به استفاده کنندگان خود ارائه می دهند.
- شیشه های Clip-on: عدسی های اضافی ای هستند که می توانند در بالای عینک های تجویز شده برای شما تنظیم شوند. آن ها می توانند پلاریزه شده و در قالب های مختلفی ارائه شوند.
- Blue light blocking glasses (شیشه های مسدود کننده نور آبی): یک پوشش ویژه که با بازتابی از چراغ های آبی که از دستگاه های دیجیتالی تهیه می شوند و از چشمان شما در برابر نور مصنوعی محافظت می کند.
نسخه عینک و لنزهای طبی چشمی در واقع با هم تفاوت هایی دارند. علاوه بر پارامترهای کلی که ذکر کردیم، یک نسخه لنز چشمی طبی شامل یک Base Curve (منحنی پایه) و یک Diameter (قطر) و اطلاعات دیگری نیز است.
BASE CURVE (BC) (منحنی پایه) و DIAMETER (DIA) (قطر)
- Base Curve (BC): این عدد نشان دهنده شکل لنز چشمی است. با توجه به شیب یا صاف بودن قرنیه، این عدد در نسخه شما نشان می دهد که اندازه لنز چشمی شما چقدر باید بزرگ باشد.
- Diameter (DIA): این عدد طول لنز طبی چشمی شما را نشان می دهد تا مطمئن شوید که آن ها قرنیه شما را به درستی پوشش می دهند.
- برند: چشم پزشک شما مطابق با ترجیحات و الزامات خاص مربوط به شما، برند و نوع لنزهای چشمی را که برای شما مناسب هستند، تعیین می کند.
- تاریخ انقضا: متخصص مراقبت از چشم شما، تاریخ انقضایی را برای نسخه چشم شما تعیین می کند. نسخه های لنز طبی چشمی معمولا تاریخ انقضای سالانه دارند.
- Corrective power (قدرت اصلاحی): این ها اعدادی هستند که با قدرت واقعی مورد نیاز لنزهای شما ارتباط دارند. این اعداد معمولا در نسخه عینک و نسخه لنزهای چشمی، خصوصا در قدرت های بالاتر، با هم تفاوت دارند.
هر دو عدد BC و DIA از یک لنز چشمی، مناسب بودن لنز طبی چشمی را برای قرنیه و سطح چشم نشان می دهند. این ویژگی ها راحتی و افزایش سلامت چشم، از جمله رسیدن اکسیژن مناسب به چشم را تضمین می کنند.
منابع:
https://www.coastal.com/thelook/how-to-read-glasses-contact-lens-prescriptions/
