پیرچشمی یک بیماری است که به طور معمول افراد نمی توانند از آن اجتناب کنند زیرا با افزایش سن، ظاهر می شود اما می توان برای جلوگیری یا تاخیر در شروع آن، برخی از دستورالعمل ها را انجام داد.
ما در این مقاله به پیرچشمی و راه های پیشگیری از آن، می پردازیم.
پیرچشمی چیست؟
پیرچشمی نوعی بیماری چشمی است که در آن چشم افراد به آرامی توانایی تمرکز سریع روی اجسام نزدیک را از دست می دهد. این اختلالی است که در طی روند پیری طبیعی بر همه افراد تاثیر می گذارد.
وقتی نور به چشم وارد می شود، از طریق قرنیه عبور می کند. سپس، از مردمک چشم عبور می کند. عنبیه چشم، حلقه ایی رنگی در چشم است که مردمک چشم را باز و بسته می کند تا میزان نوری که از آن عبور می کند را تنظیم کند.
نور پس از عبور از مردمک چشم از عدسی عبور می کند. در سالم ترین حالت، عدسی چشم تغییر شکل می دهد بنابراین می تواند اشعه های نور را بیشتر خم کرده و آن ها را بر روی شبکیه چشم در پشت چشم متمرکز کند.
با افزایش سن، عدسی چشم، انعطاف پذیری کمتری پیدا می کند. بنابراین عدسی نمی تواند به همین راحتی تغییر شکل دهد. در نتیجه، نمی تواند نور را به درستی خم کند تا روی شبکیه چشم متمرکز شود.
شایع ترین علائم پیرچشمی در بیشتر افراد در حدود 40 سالگی بروز می کند. علائم پیرچشمی معمولا شامل کاهش تدریجی توانایی فرد در خواندن یا کار از نزدیک است.
علائم رایج پیرچشمی عبارتند از:
- خستگی چشم یا سردرد بعد از خواندن یا انجام کارهای نزدیک به چشم
- مشکل در خواندن چاپ های کوچک
- خسته شدن از انجام کارهای نزدیک به چشم
- هنگام مطالعه یا انجام کارهای نزدیک به نور بیشتری نیاز است
- نیاز به نگه داشتن موارد خواندن از فاصله نزدیک دارند تا به درستی بر روی آن تمرکز کنند
- مشکلات کلی در دیدن و تمرکز بر روی اشیایی که نزدیک افراد هستند
- دو بینی
دوربینی نوعی بیماری است که علائمی شبیه به پیرچشمی دارد. با این حال، آن ها دو اختلال متفاوت هستند. در هر دو حالت، اجسام دور شفاف هستند اما اجسام نزدیکتر تار به نظر می رسند.
دور بینی در صورتی اتفاق می افتد که چشم فرد کوتاه تر از حد طبیعی باشد یا قرنیه فرد خیلی صاف باشد. با این ناهنجاری ها، پرتوهای نور همانند پیرچشمی در پشت شبکیه چشم متمرکز می شوند. با این حال، دوربینی یک خطای انکساری است که از بدو تولد وجود دارد. ممکن است دوربینی داشته باشید و با پیرتر شدن، دچار پیرچشمی نیز شوید.
دلایل پیر چشمی:
وقتی فرد جوان است، عدسی چشم انعطاف پذیر و نسبتا الاستیک است. عدسی می تواند با کمک حلقه ایی از ماهیچه های ریز که اطراف آن را گرفته اند، طول یا شکل خود را تغییر دهد.
ماهیچه هایی که چشم را احاطه کرده اند، می توانند به راحتی عدسی های چشم را تغییر شکل داده و تنظیم کنند تا هم تصاویر نزدیک و هم تصاویر دور را در خود جای دهند.
با افزایش سن، عدسی چشم انعطاف پذیری خود را از دست می دهد و شروع به سفت شدن می کند. در نتیجه، عدسی چشم قادر به تغییر شکل نیست و برای تمرکز روی تصاویر نزدیک، منقبض می شود.
با این سخت شدن عدسی، چشم به تدریج توانایی خود را در تمرکز نور بر روی شبکیه چشم از دست می دهد.
عوامل خطر برای پیرچشمی:
مهمترین عامل خطر پیرچشمی، سن است. بیشتر افراد تا 40 سالگی توانایی تمرکز روی اشیا نزدیک را از دست می دهند. این روی همه افراد تاثیر می گذارد اما بعضی از افراد بیش از دیگران متوجه آن می شوند.
برخی از بیماری ها یا داروها می توانند باعث پیرچشمی در افراد کمتر از 40 سال نیز شوند. هنگامی که علائم پیرچشمی زودتر از حد معمول اتفاق می افتد، به آن پیرچشمی زودرس می گویند.
اگر علائم پیرچشمی را در سنی زودتر از شروع طبیعی مشاهده کردید، ممکن است این نشانه ایی از یک بیماری زمینه ایی باشد.
اگر موارد زیر را داشته باشید، احتمال ابتلا به پیرچشمی زودرس را دارید:
- کم خونی که کمبود سلول های طبیعی خون است
- بیماری قلب و عروقی
- دیابت یا مشکل در متابولیسم قند خون
- دوربینی، به این معنی که در دیدن اشیا نزدیک، مشکل بیشتری نسبت به اشیا دور دارید
- اسکلروز چندگانه که یک بیماری مزمن است که ستون فقرات و مغز فرد را تحت تاثیر قرار می دهد
- میاستنی گراویس، یک اختلال عصبی عضلانی است که بر اعصاب و عضلات فرد تاثیر می گذارد
- ضربه یا بیماری چشم
- نارسایی عروقی یا جریان خون ضعیف
برخی از داروهای تجویز شده و بدون نسخه می توانند توانایی چشم را برای تمرکز روی تصاویر نزدیک کاهش دهند. مصرف داروهای زیر می تواند فرد را در معرض خطر بالاتر پیرچشمی زودرس قرار دهد:
- الکل
- داروهای ضد اضطراب
- داروهای ضد افسردگی
- آنتی هیستامین ها
- داروهای ضد روان پریشی
- داروهای ضد اسپاسم
- داروهای ادرار آور
عوامل دیگری که ممکن است فرد را در معرض خطر بالاتر پیرچشمی زودرس قرار دهد، شامل موارد زیر هستند:
- جنسیت مونث
- انجام جراحی چشمی یا جراحی در قسمت داخلی چشم
- داشتن یک رژیم غذایی ناسالم
تشخیص پیرچشمی:
در صورت مشاهده علائم پیرچشمی با پزشک یا متخصص چشم خود تماس بگیرید. حتی اگر علائمی را تجربه نمی کنید، باید در سن 40 سالگی معاینه چشم را انجام دهید.
طبق آکادمی چشم پزشکی آمریکا، بزرگسالانی که هیچ علائم یا عوامل خطر مرتبط با بیماری چشمی را ندارند، باید در سن 40 سالگی معاینه اولیه چشم را انجام دهند.
با غربالگری چشم می توان علائم اولیه بیماری و تغییرات بینایی را تشخیص داد که می توانند در برخی از افراد از این سن و گاهی اوقات بدون هیچ علائمی شروع شوند.
پیرچشمی را می توان در یک معاینه چشم، تشخیص داد. یک معاینه معمول شامل آزمایشاتی برای ارزیابی چشم ها از نظر وجود بیماری ها و اختلالات بینایی است.
مردمک چشم فرد احتمالا با قطره های مخصوص چشم، گشاد می شود تا به پزشک اجازه دهد داخل چشم او را معاینه کند.
اگر پیرچشمی شخص تشخیص داده نشده یا اصلاح نشود، احتمالا بینایی او به مرور زمان از بین خواهد رفت. این به مرور زمان بر سبک زندگی فرد تاثیر می گذارد.
راه های پیشگیری از پیرچشمی:
در زیر به برخی از راه های پیشگیری از پیرچشمی می پردازیم:
- از نور کافی و مناسب استفاده کنید: اگر از وسایل الکترونیکی استفاده می کنید، داشتن یک فضای روشن در یک اتاق راحت، لازم است زیرا اگر در تاریکی باشید، نور دستگاه بسیار شدید است و می تواند باعث ایجاد ناراحتی و درد در چشم شود.
- یوگای چشم: شما باید هر ساعت در بین کاری که انجام می دهید به بینایی چشمان خود استراحت بدهید. شما می توانید بسیاری از تمرینات مختلف به نام یوگای چشم مانند حرکت چشم از یک طرف به طرف دیگر، بالا و پایین کردن چشم، مورب نگاه کردن و بستن چشم ها برای استراحت را تمرین کنید.
- انجام منظم تست بینایی: به شما توصیه می شود، حداقل سالی یک بار به متخصص چشم خود مراجعه کنید تا بدانید همه چیز خوب است و در صورت بروز مشکل، آن ها می توانند قبل از بروز اولین ناراحتی، آن را برطرف کنند.
- رعایت فاصله مناسب خواندن: فاصله مناسب خواندن و مطالعه توصیه شده، تقریبا 40 سانتی متر و با دستگاه های الکترونیکی از 70 تا 100 سانتی متر است.
- استفاده از قطره های چشمی: اگر احساس خستگی چشم می کنید یا چشمان شما تمایل به خشک شدن دارند، می توانید از قطره های چشمی یا اشک مصنوعی استفاده کنید تا آن ها را مرطوب نگه دارید.
- استفاده از ویتامین ها و مواد معدنی: برای سالم و قوی نگه داشتن بینایی، توصیه می شود از ویتامین های A و D استفاده کنید زیرا به بهبود بینایی کمک می کنند و التهاب شبکیه چشم را کاهش می دهند. از طرف دیگر، برخی مواد معدنی مانند سلنیوم، منیزیم، کلسیم یا روی نیز وجود دارند که می توانند به تاخیر انداختن مشکلات مرتبط با بینایی کمک کنند.
سخن آخر:
پیرچشمی نوعی بیماری چشمی است که در آن چشم افراد به آرامی توانایی تمرکز سریع روی اجسام نزدیک را از دست می دهد. این اختلالی است که در طی روند پیری طبیعی بر همه افراد تاثیر می گذارد.
دوربینی نوعی بیماری است که علائمی شبیه به پیرچشمی دارد. با این حال، آن ها دو اختلال متفاوت هستند. در هر دو حالت، اجسام دور شفاف هستند اما اجسام نزدیکتر تار به نظر می رسند.
مهمترین عامل خطر پیرچشمی سن است. بیشتر افراد تا 40 سالگی توانایی تمرکز روی اشیا نزدیک را از دست می دهند.
برخی از داروهای تجویز شده و بدون نسخه می توانند توانایی چشم را برای تمرکز روی تصاویر نزدیک کاهش دهند.
برخی از عواملی که ممکن است فرد را در معرض خطر بالاتر پیرچشمی زودرس قرار دهد، شامل موارد زیر هستند: جنسیت مونث، انجام جراحی چشمی یا جراحی در قسمت داخلی چشم و داشتن یک رژیم غذایی ناسالم.
پیرچشمی را می توان در یک معاینه چشم، تشخیص داد. اگر پیرچشمی شخص تشخیص داده نشده یا اصلاح نشود، احتمالا بینایی او به مرور زمان از بین خواهد رفت.
در زیر به برخی از راه های پیشگیری از پیرچشمی می پردازیم: از نور کافی و مناسب استفاده کنید، انجام یوگای چشم، انجام منظم تست بینایی، رعایت فاصله مناسب خواندن، استفاده از قطره های چشمی و استفاده از ویتامین ها و مواد معدنی.
منابع:
https://www.healthline.com/health/presbyopia
https://www.lentiamo.co.uk/blog/6-tips-to-protect-your-eyes-from-presbyopia.html
