لنزهای چشمی یک انتخاب مناسب برای کسانی است که یا نیاز به تصحیح بینایی دارند و یا نمی­خواهند به­ صورت مداوم از عینک استفاده کنند و یا تمایلی به انجام عمل جراحی لیزیک چشم ندارند. از لنزهای چشمی مطمئن نیستید؟ در این مقاله جزئیات جنس و اصول لنزهای چشمی و طراحی آن ها به تفصیل توضیح داده خواهد شد. به عنوان مثال، اولین لنز چشمی سازگار با نور Acuvue Oasys و Transitions هستند که در سال 2019 در ایالات متحده تولید شده ­اند، لنزهای چشمی ادغام ­شده با آنتی­بیوتیک ­ها نیز نوع جدیدی از لنزهای چشمی هستند.

جنس لنزهای چشمی

اولین موردی مهمی که از اصول  لنزهای چشمی باید در نظر گرفته شود این است که آیا جنس این لنزها نیازهای شما را برآورده می­کند.

لنزهای چشمی نرم:

لنزهای نرم از پلاستیک­های حاوی آب که مانند ژل هستند و هیدروژل نامیده می­شوند، ساخته می­شوند. این لنزها بسیار نازک و قابل انعطاف هستند و کاملا با سطح چشم مطابقت پیدا می­کنند. این لنزها اولین بار در دهه 1970 به بازار آمدند. لنزهای هیدروژل باعث شده­ اند که لنزهای چشمی بسیار محبوب باشند زیرا سریعا و به آسانی قابل استفاده هستند. در آن زمان تنها جایگزینی که برای این لنزهای چشمی به بازار آمد لنزهای چشمی سخت بودند که از پلاستیک PMMA ساخته شده­ بودند. هفته­ها طول می­کشید تا شخص با لنزهای PMMA سازگار شود به همین دلیل بسیاری از افراد نتوانستند از آنها استفاده کنند.

لنزهای هیدروژل سیلیکونی:

لنزهای هیدروژل سیلیکونی نوع پیشرفته­ای از لنزهای چشمی نرم هستند که از لنزهای معمولی هیدروژلی متخلخل ­تر هستند و اجازه می­دهند که اکسیژن بیشتری به قرنیه برسد. این لنزها در سال 2002 معرفی شدند. لنزهای چشمی سیلیکونی اکنون محبوب­ترین لنزهای تجویز­شده در ایالات متحده هستند.

لنزهای نفوذپذیر:

که لنزهای GP یا RGP نیز نامیده می­شوند. لنزهای چشمی سفت و سختی هستند که مانند لنزهای PMMA به نظر می­رسند و احساس می­شوند، اما متخلخل هستند و اجازه می­دهند تا اکسیژن از درون آنها عبور کند. به دلیل اینکه این لنزها در برابر اکسیژن نفوذپذیر هستند خیلی بهتر می­توانند نسبت به لنزهای PMMA به چشم نزدیک شوند و همین باعث می­شود که استفاده از آنها راحت­تر از لنزهای معمولی سخت باشد. از زمان معرفی لنزهای نفوذپذیر در سال 1978 این لنزها جایگزین لنزهای چشمی غیرمتخلخل PMMA شده ­اند.

لنزهای چشمی GP اغلب دید واضح­تری نسبت به لنزهای چشمی نرم و لنزهای چشمی هیدروژل سیلیکونی ایجادمی­کنند؛ به­ویژه اگر چشم شما آستیگمات است. معمولا زمانی که برای اولین بار از لنزهای نفوذپذیر استفاده می­کنید چشم­های شما سعی می­کنند تا با آن سازگار شوند اما بعد از این دوره انطباق اولیه بیشتر افراد متوجه می­شوند که لنزهای GP به اندازه لنزهای هیدروژل سیلیکونی راحت هستند.

لنزهای چشمی ترکیبی:

این لنزها به گونه­ایی طراحی شده اند که استفاده از آن­ها راحت باشد و رقیبی برای لنزهای نرم و لنزهای هیدروژل سیلیکونی هستند، که با نور بسیار زیاد لنزهای نفوذپذیر ترکیب شده­اند. لنزهای ترکیبی دارای منطقه مرکزی نفوذپذیر سخت هستند، که توسط یک “حاشیه” از مواد هیدروژل یا سیلیکون هیدروژل احاطه شده­اند. با وجود این ویژگی­ها، تنها درصد کمی از افراد در ایالات متحده از لنزهای چشمی ترکیبی استفاده می­کنند، شاید به دلیل استفاده سخت از این لنزها و گران بودن، لنزهای نرم و هیدروژل سیلیکونی جایگزین آن شده­اند.

لنزهای PMMA:

از ماده پلاستیکی سخت شفاف به نام پلی­متیل­متاکریلات (PMMA) ساخته شده­اند، که همچنین به عنوان جایگزین شیشه نیز در پنجره­ های نشکن استفاده می­شوند و با علامت­های تجاری Lucite، Perspex و Plexiglas فروخته می­شوند. لنزهای PMMA دارای شفافیتی عالی هستند، اما اکسیژن را به چشم منتقل نمی­کنند و سازگاری با آنها دشوار است. این (تقریبا منسوخ) “لنزهای چشمی سخت” در واقع توسط لنزهای GP جایگزین شده­اند و امروزه به ندرت تجویز می­شوند.

در سال 2017، 64 درصد لنزهای چشمی كه در آمریكا تجویز شده بودند، لنزهای سیلیكونی هیدروژل بودند، به دنبال آن لنزهای نرم (هیدروژل) (22 درصد)، لنزهای نفوذپذیر (11 درصد)، لنزهای ترکیبی (2 درصد) و لنزهای PMMA (1 درصد) در رتبه­ های بعدی قرار داشتند.

زمان استفاده یکی دیگر از مهمترین اصول لنزهای چشمی

تا سال 1979، هرکسی که از لنزهای چشمی استفاده می­کرد شبانه آنها را پاک و تمیز می­کرد. ابداع “استفاده طولانی” باعث شد که استفاده­ کنندگان با لنزهای چشمی خود بخوابند. اکنون، لنزها بر اساس زمان استفاده به دو گروه طبقه ­بندی می­شوند:

• استفاده روزانه— باید شب ها برداشته شوند.
• استفاده ممتد— میتوان شبانه از آن استفاده کرد، معمولا به مدت هفت روز پیاپی بدون برداشتن استفاده می­شود.

“استفاده مداوم” اصطلاحی است که بعضی مواقع برای توصیف 30 شب متوالی استفاده از لنز به کار می­رود —حداکثر زمان استفاده مورد تایید FDA

EVERCLEAR

قیمت لنزهای چشمی شرکت EVERCLEAR فقط از 3 دلار شروع می­شود.

واضح است که از عرضه یک لنز چشمی کاملا جدید هیجان ­زده هستید که این امکان را به شما می­دهد که راحتی بیشتر و عملکرد فوق­العاده ­ای را تجربه کنید. لنزهای چشمی شرکت Everclear با تکنولوژی پیشرفته و نفوذپذیری زیاد، مقدار رطوبت ثابت و محافظت در برابر UVA/UVB عرضه می­شوند— با قیمتی کمتر از 3 دلار در هر جعبه!

لنزهای Everclear در انواع روزانه، هفتگی، و ماهانه در دسترس هستند.

چه موقع باید لنزهای چشمی خود را تعویض کرد.

تعویض لنز یکی دیگر از مهمترین مسائل در اصول لنزهای چشمی و استفاده از آن هاست. حتی با وجود مراقبت مناسب، لنزهای چشمی (به خصوص چشمی نرم) باید به صورت مکرر تعویض شوند تا از ایجاد رسوبات لنز و آلودگی آن که باعث افزایش خطر عفونت چشم می­شود، جلوگیری گردد.

لنزهای نرم درطبقه ­بندی زیر دسته­ بندی می­شوند، این طبقه­ بندی براساس مدت زمانی است که لنزها قابل استفاده هستند و بعد از طی این زمان باید دور انداخته شوند:

دفعات تعویض لنز

• لنزهای یک بار مصرف روزانه— بعد از یک روز استفاده آنها را دور بیاندازید.
• لنزهای یک بار مصرف— هر دو هفته، یا زودتر آنها را دور بیاندازید.
• لنزهای تعویضی— ماهیانه یا هر سه ماه یک بار آنها را دور بیاندازید.
• لنزهای سنتی (قابل استفاده مجدد) هر شش ماه یک بار یا بیشتر آنها را دور بیاندازید.

لنزهای چشمی نفوذپذیر لنزهای مقاوم­تری هستند و نیازی به دور انداختن مکرر مانند لنزهای نرم ندارند. اغلب لنزهای GP میتوانند یک سال یا بیشتر بدون نیاز به تعویض عمر کنند.

بیشترین مدت زمان تجویزشده برای تعویض لنزهای چشمی در ایالات متحده در سال 2017 ماهانه (40 درصد)، به دنبال آن روزانه (35 درصد)، هر یک تا دو هفته (24 درصد) و سالیانه (1 درصد) بوده است.

نقش طراحی در اصول لنزهای چشمی

لنزهای چشمی نرم (هیدروژلی استاندارد و هیدروژل سیلیکونی) در طرح­های مختلف بسته به هدف مورد استفاده در دسترس هستند:

طراحی لنزهای چشمی نرم از مهمترین اصول لنزهای چشمی

• لنزهای چشمی کروی: این لنزها دارای قدرت اپتیکی یکسان در تمام قسمت­های نوری لنز هستند و برای تصحیح myopia (نزدیک­بینی) یا hyperopia (دوربینی) استفاده می­شوند.
• لنزهای چشمی نرم کروی: این لنزها در درجات طولی مختلف دارای قدرت اپتیکی متفاوتی هستند، برای اصلاح آستیگماتیسم و همچنین دوربینی یا نزدیک­ بینی به کار می­روند.
• لنزهای چشمی چندکانونی (از جمله لنزهای چشمی دو کانونی): این لنزها دارای مناطقی با قدرت اپتیکی متفاوت برای دید دور و نزدیک هستند که برای تحصیح دوربینی یا نزدیک ­بینی به کار می­روند.
• لنزهای چشمی آرایشی: این دسته از لنزها که شامل لنزهای رنگی نیز می­شوند به منظور تغییر یا تشدید رنگ چشم طراحی شده ­اند. این لنزها همچنین در جشن هالووین، تئاتر و سایر جلوه­ های ویژه نیز کاربرد دارند. تجویز لنزهای چشمی حتی برای استفاده آرایشی نیز ضروری است، حتی اگر هیچ­گونه عیوب انکساری که نیاز به اصلاح داشته باشد، وجود نداشته باشد.

همه این لنزها را می­توان برای چشم­هایی هم که به سختی با لنز تطابقت پیدا می­کنند، نیز به کار برد.

لنزهای چشمی برای درمان آستیگماتیسم: لنزهای GP، هلالی و ترکیبی

خیلی از افراد به اشتباه تصور می­کنند که به دلیل اینکه آستیگماتیسم هستند نمی­توانند از لنزهای چشمی استفاده کنند در حالی که امروزه لنزهای چشمی بسیار خوبی برای تصحیح آستیگماتیسم وجود دارد که در ادامه انواع آنها را به اختصار توضیح خواهیم داد:

لنزهای چشمی نرم کروی

این لنزهای چشمی معمولا برای درمان آستیگماتیسم طراحی می­شوند و غالبا از هیدروژل معمولی ساخته می­شوند.

این لنزها معمولا به دو طریق باعث اصلاح آستیگماتیسم یا نزدیک­ بینی می­شوند:

این لنزها از آنجا که دارای قدرت متفاوت اپتیکی در درجات طولی مختلف هستند قادر خواهند بود تا مقادیر مختلفی از نزدیک­ بینی یا دوربینی را در درجات طولی مختلف که مشخصه آستیگماتیسم است، اصلاح کنند.

این لنزها دارای یک ویژگی طراحی منحصر­به ­فرد هستند که به آنها امکان می­دهد تا در جهت مناسب به­ راحتی روی قرنیه چشم بچرخند، بنابراین درجات طولی قدرتی لنزها به شکل مناسب با درجات طولی چشم هم­ تراز می­شوند.

از آنجایی که آستیگماتیسم هر چشم منحصربه ­فرد است و تعبیه لنزهای هلالی چشمی در چشم به منظور درمان آستیگماتیسم به تخصص زیادی احتیاج دارد. معمولا باید چند جفت لنز چشمی هلالی توسط شخص امتحان شود تا لنزی انتخاب گردد که بیشترین تناسب را با چشم شخص داشته باشد و بیشترین قدرت دید را به شخص ببخشد.

از آنجایی که این لنزها طراحی پیچیده ­تری دارند، هزینه تعویض این لنزها به مراتب بیشتر از لنزهای چشمی کروی معمولی است. تفاوت هزینه همچنین به طراحی لنز، جنس لنز و برند آن نیز بستگی دارد.

لنزهای چشمی نفوذپذیر گازی

این لنزها که به (RGP) یا (GP) نیز معروف هستند در بیشتر موارد می­توانند بدون طراحی هلالی شکل لنز، آستیگماتیسم را اصلاح کنند. این امر به این دلیل است که لنزهای چشمی نفوذپذیر سفت و سخت هستند و به جای اینکه مثل لنزهای نرم با شکل نامنظم قرنیه چشم آستیگمات مطابقت پیدا کنند، همچنان شکل کروی خود را حفظ می­کنند.

سطح یکنواخت لنزهای چشمی GP، در حقیقت به عنوان سطح شکست اولیه جایگزین قرنیه معیوب چشم می­شود، در نتیجه بدون نیاز به کنترل چرخش لنز مثل لنزهای هلالی، آستیگماتیسم را اصلاح می­کند.

اما برای مقادیر بالاتر یا غیرمعمول آستیگماتیسم لنزهای چشمی با قابلیت نفوذپذیری نیز وجود دارند که معمولا دارای طرح هلالی هستند. اما در بیشتر موارد لنزهای نفوذپذیر معمولی قادر به اصلاح آستیگماتیسم چشم هستند.

گزینه دیگر لنزهای چشمی نفوذپذیر با قطر بزرگ هستند که به عنوان لنزهای scleral شناخته می­شوند، این لنزها در مواردی که سطح قرنیه بسیار نامنظم باشد گزینه­ای عالی برای درمان آستیگماتیسم چشم هستند.

بیشتر افرادی که از لنزهای نفوذپذیر برای درمان آستیگماتیسم استفاده کرده ­اند اظهار داشته ­اند که دید واضح­تری را نسبت به لنزهای چشمی کروی تجربه کرده ­اند. اما به دلیل طبیعت سفت و سخت و ضخیم این لنزها معمولا زمان زیادی طول می­کشد تا چشم شخص با آن مطابقت پیدا کند به همین دلیل اکثر افراد نمی­توانند به راحتی از آنها استفاده کنند.

به طور کلی تعبیه لنزهای چشمی نفوذپذیر در چشم نسبت به لنزهای چشمی نرم (حتی لنزهای هلالی) به زمان و تخصص بیشتری نیاز دارد. این لنزها معمولا بر اساس پارامترهایی که پزشک متخصص معالج تعیین می­کند، ساخته می­شوند. به همین دلیل هزینه خرید و جایگزینی این لنزها بالاتر است.

لنزهای چشمی ترکیبی

این لنزها برای برخی از افراد که دچار آستیگماتیسم هستند، گزینه مناسبی محسوب می­شوند. این لنزها دارای یک منطقه مرکزی هستند که از یک ماده نفوذپذیر سفت و سخت ساخته شده است که توسط یک منطقه پیوندی که معمولا از جنس هیدروژل نرم یا هیدروژل سیلیکونی است، احاطه می­شود.

اگر لنزهای چشمی ترکیبی به­صورت مناسب با چشم مطابقت پیدا کنند هم دید واضح لنزهای نفوذپذیر و هم راحتی لنزهای هلالی را به ارمغان خواهند آورد.

به دلیل اینکه لنزهای چشمی ترکیبی تقریبا هم اندازه لنزهای هیدروژلی و هیدروژل سیلیکونی ( اما به طور قابل ملاحظه­ای بزرگتر از لنزهای GP) هستند و لبه­ های باریکتری نسبت به لنزهای نفوذپذیر دارند، کمتر ممکن است در هنگام فعالیت از چشم خارج شوند.

تعبیه این لنزها در چشم (مانند قرار دادن لنزهای نفوذپذیر) نسبت به لنزهای چشمی نرم احتیاج به زمان و تخصص بیشتری دارد و مثل لنزهای نفوذپذیر این لنزها نیز به صورت سفارشی مطابق با چشم شخص ساخته می­شوند.

قیمت این لنزها نیز مشابه با قیمت لنزهای نفوذپذیر است و به­صورت معمول گرانتر از لنزهای نرم هستند، اما در مقایسه با لنزهای نفوذپذیر مدت زمان بیشتری قابل استفاده هستند.

به پزشک متخصص چشم مراجعه کنید.

اگر می­خواهید برای درمان آستیگماتیسم چشم از لنزهای چشمی استفاده کنید به پزشک متخصص چشم مراجعه کنید.

پزشک طی یک معاینه کامل چشم و مشاوره در مورد لنزهای چشمی می­تواند به شما بگوید که آیا شما کاندیدای مناسبی برای استفاده از لنزهای چشمی هستید و در صورت استفاده از لنز می­تواند با توجه به نوع آستیگماتیسم چشم شما لنز مناسب را به شما پیشنهاد دهد.