لنز چشمی چیست؟
لنز ها قطعات کوچک پلاستیکی هستند که در نقش یک اصلاح کننده معمولا بر روی قرنیه چشم قرار داده میشوند و دید چشم مبتلا به عیوب انکساری را تصحیح میکنند. شایع ترین استفاده برای درمان مربوط به عوارض انکساری: نزدیک بینی، پرتودرمانی، آستیگماتیسم و پیش دیابتی است. در این مقاله به صورت کامل برای شما مخاطبین گرامی نکات مهمی که در مورد لنزهای چشمی باید بدانید و موارد مهم در ارتباط با لنزهای چشمی سخن می گوییم.
برخى ممکن است جراحىهای تصحیحی عیوب انکساری را انتخاب کنند. اما عینک و جراحى براى هر کسی مناسب نیست. به همین دلیل است که میلیون ها نفر روزشان را با لنزهاى تماسى در چشم آغاز مىکنند. لنزهاى تماسى عارى از خطر نیستند، اما انتخاب و کاربرد مناسب آنها مىتواند عوارض را به حداقل ممکن برساند.
انواع لنز چشمی موجود در ایران
1.لنزهای تماسی نرم
لنزهای تماسی نرم متداولترین نوع لنزهای تماسی در درنیا بوده و برای اصلاح خطاهای بینایی مانند دوربینی، نزدیک بینی ، استیگماتیسم و پیرچشمی استفاده میشود. اگر فردی فقط دچار عارضهی نزدیکبینی و یا دوربینی باشد و البته اگر فردی به عارضهی آستیگماتیسم هم مبتلا باشد و میزان آستیگماتیسم هر چشم حداکثر تا ۱ نمره (مثبت و یا منفی) باشد، میتواند از لنز طبی سافت یا همان لنز تماسی نرم بهره ببرد. لنزهای تماسی نرم به فرم طبیعی چشم ساخته میشوند و به خوبی در جای خود قرار میگیرند. بنابراین اگر در فعالیتهای ورزشی شرکت میکنید یا دارای فعایت روزانه زیاد هستید لنزهای تماسی نرم انتخاب خوبی برای شما هستند. لنزهای تماسی نرم در انواع مختلفی به بازار عرضه میشوند از جمله:
لنزهای یکبار مصرف
لنزهای یکبار مصرف گرانترین انتخاب در میان لنزهای نرم میباشند. لنزهای یکبار مصرف در طول روز استفاده میشوند و شب از چشم خارج شده و به دور انداخته میشوند. لنزهای یکبار مصرف نیازی به تمیز کردن و ضدعفونی کردن ندارند که همین ویژگی راحتی بیشتری را برای مصرفکننده فراهم میکند. بنابراین اگر حوصله تمیز کردن لنز را ند ارید یا برای راحتی خود حاضر هستید پول بیشتری پرداخت کنید میتوانید استفاده از لنزهای تماسی را مد نظر قرار دهید.
لنزهای روز
لنزهای روز عموما ارزانترین انتخاب در میان لنزهای نرم هستند. لنزهای روز در طول روز استفاده میشوند و در شب برای تمیز و ضدعفونی کردن باید از چشم خارج شوند. مدت زمانی که میتوانید از یک جفت لنز روزانه استفاده کنید بسته به کارخانه سازنده لنز متفاوت است.
لنزهای دایمی
لنزهای تماسی دایمی در طول شب نیز میتوانند در چشم باشند اما حداقل هفته ای یکبار برای تمیز و ضدعفونی کردن باید از چشم خارج شوند. لنزهای نرم دایمی باید با احتیاط در طول شب مورد استفاده قرار بگیرند چرا که خطر عفونتهای چشمی را افزایش میدهند حتی اگر برای مصرف در طول شب مورد تأیید قرار گرفته باشند.
2.لنز چشمی سخت
از دیگر انواع لنز چشم طبی ،لنزهای نفوذپذیر به گاز هستند که لنز سخت، GP و یا RGP نامیده میشوند. این لنزها برخلاف لنزهای نرم، حاوی آب نیستند. ولی همچنان راحتی را برای مصرفکننده فراهم میکنند. اگرچه بعد از آمدن لنزهای نرم به بازار، لنزهای سخت محبوبیت خود را از دست داده است. ولی باز هم برای افراد خاصی استفاده از این لنزها ارجتر است. برخلاف لنزهای نرم، این لنزها دوام بیشتری دارند و میتوان مدت زیادی از آن استفاده کرد. لنزهای تماسی سخت به شما امکان داشتن یک دید بسیار شفاف و خوب را میدهند.
این لنزها از موادی ساخته میشوند که همانند لنزهای نرم اجازه رسیدن هوا به سطح چشم را میدهند. لنزهای تماسی سخت بهطور خاص وقتی جذاب هستند که شما لنزهای نرم را امتحان کرده باشید و از نتیجه راضی نباشید. لنزهای سخت عموما در مقابل هوا نفوذ پذیری بیشتری دارند که این امر به کاهش خطر عفونت های چشمی کمک میکند.
اغلب لنز چشمی تماسی سخت برای ضدعفونی و تمیز کردن باید در شب از چشم خارج شوند. ممکن هست حتی تا یک هفته طول بکشد تا به استفاده از لنزهای سخت عادت کنید . هم چنین در مقایسه با لنزهای نرم لنزهای سخت بیشتر در معرض لغزیدن روی مرکز چشم میباشند که این امر میتواند احتمال بروز نا راحتی در چشم و یا از بین رفتن شفافیت را افزایش دهد.
لنزهای سخت برای افراد زیر مناسب است:
-افرادی که آستیگماتیسم دارند. زیرا که لنزهای سخت بخوبی این عیب انکساری را اصلاح میکنند. اگر میزان عارضهی آستیگماتیسم هر چشم بین 25/1 تا ۲ نمره (مثبت و یا منفی) باشد، تحت شرایطی خاص فرد میتواند از لنز نرم تماسی استفاده کند. در صورتی که میزان عارضهی آستیگماتیسم هر چشم بیش از این اعداد باشد، باید از لنز طبی «سافت توریک SOFT TORIC» و یا لنز «هارد یا RGP» استفاده کند.
-افردای که در حالات خاصی به بینظمی در دیدن اشکال دچار میشوند.
-مصرفکنندگان لنزهای نرم که با تاری دید مواجه هستند.
اگر نسخه شما بدون تغییر میماند و شما میتوانید از لنزهای تماسی سخت درست نگهداری کنید یک جفت لنز تماسی سخت را میتوانید تا دو یا سه سال مورد استفاه قرار دهید.
3.لنزهای هیبرید یا ترکیبی
از دیگر انواع لنز طبی لنز هیبرید است که ترکیبی از لنز نرم و لنز سخت است. در این لنزها برای راحتی مصرفکننده از هر دو نوع بافت استفاده شده شده است و با تشخیص متخصص تجویز میشود.
4.لنزهای تماسی رنگی
لنزهای تماسی رنگی از نوع لنزهای نرم هستند. که در رنگهای متنوعی در بازار موجود هستند و بسته به سلیقه افراد به منظور زیبایی مورد استفاده قرار میگیرند. این لنزها انواع طبی نیز دارند که در صورت تمایل میتوان تهیه کرد. با این حال عده بسیاری از لنز تماسی صرفاً برای کاربردهای آرایشی استفاده میکنند.
لنزهای آرایشی در انواع زیر در دسترس هستند:
-لنزهای دید رنگی(Visibility Tint) : این نوع از لنز دارای رنگ روشن بوده و انتخاب رنگ لنز در این نوع لنزها راحتتر میباشد. بهطور کلی این لنزها برای ایجاد تغییر قابل توجه در چشم شما طراحی نشدهاند.
-لنزهای بهبود رنگ چشم (ENHANCEMENT) : همانگونه که از اسم این لنزها پیداست، به چشمهای روشن عمق بیشتر میدهند و رنگهایی همچون آبی درخشان سبز، زمردی یا طوسی روشن درست میکنند. این لنزها وقتی روی چشمهای با رنگ طبیعی متفاوت از رنگ لنز قرار میگیرند ترکیبات رنگی منحصر بفرد و جذابی درست میکنند. لازم است ذکر شود اینگونه لنزهای تأثیر کمی روی کسانی که دارای چشمهای تیره هستند میگذارد.
-لنزهای مات (OPAQUE) : این لنزها بهطور کامل رنگ چشم را عوض میکنند و میتوانند با هر نوع رنگ طبیعی چشم استفاده شوند و ترکیب چشم گیر و ظاهر جذابی ایجاد کنند.
تفاوت های لنز چشمی طبی و رنگی
ابتدا این نکته قابل ذکر است که لنزهای طبی نیز بصورت رنگی نیز ارائه می شود ولی بهتر است برای این نوع لنزها به دلیل استفاده طولانی مدت ، از رنگ طبیعی آن استفاده شود.
ممکن است فرد به دلایل مختلف از جمله زیبایی، داشتن میدان دید بهتر، جراحی بینی یا راحتتر بودن در شرایطی مانند ورزش کردن ترجیح بدهید بهجای عینک از لنز طبی یا صرفا برای زیبایی از لنزهای رنگی غیرطبی استفاده کنید. لنزهای چشمی رنگی هم میتوانند فقط جنبهی زیبایی داشته باشند ( بدون نمره که در ایران بیشترین میزان مصرف را دارد ) و هم برای اصلاح آستیگماتیسم یا پیرچشمی یا عیوب رفراکتیو ( نمرهدار ) استفاده شوند.
لنزهای رنگی به گروههای زیر تقسیم میشوند:
-لنز رنگی مرئی
در این لنزهای شفاف که جنبهی درمانی دارند، رنگ آبی کمرنگ یا سبز به لنز اضافه میشود تا در زمان گذاشتن یا برداشتن لنز بهتر دیده شود یا زمانی که به زمین میافتد، بهراحتی تشخیص داده شود. این تناژ کمرنگ روی رنگ چشم اثر ندارد.
لنز رنگی تشدیدکننده
لنزهای شفافی هستند که نسبت به لنزهای مرئی تیرهتر هستند و روی رنگ چشم اثر میگذارند. این نوع لنز بیشتر برای افرادی مناسب است که رنگ چشم روشن دارند و میخواهند رنگ چشمشان تیرهتر شود.
-لنز چشمی تماسی رنگی مات
این لنزها که در انواع طیف رنگی وجود دارند، به شکل چشمگیری رنگ چشم شما را تغییر میدهد.
-لنز چشمی تماسی رنگی فیلتر نور
این لنزها که از جدیدترین انواع لنزهای تماسی هستند و بیشتر میان ورزشکاران حرفهای محبوبیت دارند، بیشترین کاربردشان تشدید رنگهای خاص است. مثلاً فیلتر زرد باعث میشود توپ تنیس یا گلف در زمینه مشخصتر شود و راحتتر هدف قرار گیرند.
بنابراین بیشترین میزان استفاده از لنزهای رنگی صرفا جنبه زیبایی و آرایشی دارد درصورتی که لنزهای طبی برای رفع عیوب چشمی به کار می رود. این نکته نیز قابل ذکر است که لنزهای طبی دارای منافذی هستند که قرنیه میتواند از طریق آنها تنفس کند. وقتی لنز بهصورت رنگی و برای مصارف آرایشی ساخته میشود، برای یکپارچه شدن رنگ و زیبایی لنز، منافذ آن مسدود میشود و دیگر اکسیژن و هوا از آن عبور نمیکند و این خطری است که از جانب لنزهای رنگی آرایشی، قرنیه را تهدید میکند.
نکات مهم برای لنز چشمی
نگهداری صحیح تا حدی عوارض را کمتر میکند. لنز هر روز باید با سرم فیزیولوژی شسته و گردوغبار آن پاک شود. لنزها ظرفی دارند که حاوی این ماده است. در ظرف نیز همیشه باید بسته باشد تا آلودگی وارد آن نشود. قبل از جایگذاری لنز باید دستها با آب و صابون شسته شوند. لنز روی نوک انگشت سبابه قرار میگیرد و آرام روی قرنیه گذاشته میشود. انحنای قرنیه طوری است که به محض تماس لنز با آن، لنز گیر میکند و میایستد. گذاشتن لنز کار دشواری نیست ولی در نحوه نگهداری و استریل ماندن آن باید دقت کافی داشت. بیرون آوردن آن هم با دو انگشت سبابه و شست انجام میشود.
1)هرگز به نوک ظرف محلولتان دست نزنید و آن را با هیچ سطحی مثل دست یا صورت تماس ندهید .
2)هرگز لنزتان را زیر شیر آب نشوئید زیرا ممکن است آلوده شود .
3)وسایل لنز تماسیتان را تمیز کنید خصوصا جای لنزتان را حتما با آب گرم تمیز بشوئید و در معرض هوا خشک کنید .
4)جای لنزتان را هر ماه 1 مرتبه دور بیاندازید و از جالنزی جدید استفاده کنید تا ریسک عفونت کاهش یابد .
5)لنزتان را یک بار در روز تمیز کرده و ضدعفونی کنید تا هم چشمتان سالمتر باشد و هم با لنز راحتتر باشید .
6)هرگز لنز خود را به دیگران جهت استفاده قرض ندهید زیرا از این طریق علاوه بر خطر آلودگی لنز احتمال انتقال بیماریهای عفونی جدی مانند هپاتیت و ایدز وجود دارد .
-
جهت بیشتر شدن اطلاعات خود میتوانید سری به مقالات قبلی ما بزنید :
ضعیف شدن چشم و راههای پیشگیری از آن
لنز طبی فصلی و بررسی آن | ویژگی های لنز طبی فصلی
پیر چشمی چیست؟ علایم، راه های پیشگیری و روش های درمان
عوارض لنز طبی / بهترین راهنمایی ها برای استفاده از لنز طبی
نکات مهم در مورد نگهداری لنز چشمی
7)محل سکونت فرد و دسترسی وی به تجویزکننده لنز در مواقعی که مشکل حادی برای فرد ایجاد شده باشد
8)توانایی فرد در نگهداری لنز مهم است . مثلا افراد مسن ، توانایی گذاشتن و برداشتن لنز را ندارند.
9)شغل فرد و محیط زندگی فرد در استفاده از لنز تماسی اهمیت ندارد.
10) زندگی در محیط هایی که گرد و خاک وجود دارد، وجود دود ، هوای بسیار سرد یا بسیار گرم و نیز کمی تراکم اکسیژن مثلا در مناطق کوهستانی را باید درنظر داشت .
سخن آخر در مورد لنز چشمی
** توجه داشته باشید که چشم یکی از حساسترین اعضاء بدن است و لنز در تماس مستقیم با آن قرار میگیرد، بنابراین به راحتی میتواند به چشمان شما آسیب برساند. آخرین تحقیقات انجام شده در کشور نشان میدهد که 30 درصد از افرادی که از لنز استفاده میکنند به خاطر عدم آگاهی و رعایت نکردن بهداشت دچار عوارض شدید چشمی می شوند که متاسفانه این عوارض در بعضی از مواقع منجر به کوری فرد شده است.
** یک آرایشگر یا متصدی داروخانه هیچگاه نه علم آن را دارد و نه قادر است لنز متناسب با ابعاد چشم را برای فرد تجویز کند. یادمان باشد که در حال حاضر contact lenses شایعترین علت عفونت قرنیه افراد جوان است و بی احتیاطی افراد در استفاده از لنزهای رنگی غیر استاندارد میزان وقوع عوارض وحشتناک و جبران ناپذیر چشمی را روز به روز بیشتر کرده است.
ما معتقدیم که نظرات ، انتقادات و پیشنهادات شما می تواند به ما کمک نماید تا بتوانیم برای شما دوستان و مخاطبین گرامی هر چه بهتر و با کیفیت تر به تولید محتوایی فاخر و جامع پرداخته و در راستای پیشبرد دانش گام برداریم. از این رو اگر در مورد موضوعات مندرج در مقاله بالا نقد و یا ابهامی وجود دارد که می تواند به بهتر شدن مقاله کمک نماید در قسمت پیشنهادات قرار دهید.
همچنین اگر در ارتباط با موضوع مقاله یعنی نکات مهم در مورد لنزهای چشمی دانش جدیدی دارید و می توانید به تکمیل نمودن محتوای تولید شده کمک کنید ما و دیگر مخاطبین محترم را از ان آگاه گردانید.