عوارض لنز های چشمی چقدر هست ؟؟ جلوگیری از عوارض لنزهای تماسی

همانطور که میدانید اکثر ابزار و وسایل و داروها و حتی غذاهایی که ما مصرف میکنیم علاوه بر فواید بیشمارشان دارای معایبی هستند که باید آنها را بشناسیم تا ازاستفاده بیش از حد خود داری کنیم. یکی از این آنها لنز چشمی یا تماسی است که در عین فواید بسیار زیادی که دارند و در عین اینکه بسیاری از مشکلات چشمی را حل کرده اند دارای معایب و در واقع عوارضی هستند که باید آنها بدانید. زیرا در صورت استفاده بیش از حد از لنزهای چشمی قطعا با یک یا چند مورد از این عوارض بر میخورید. به زبان ساده، سعی کردیم در این مقاله شما را با عوارض لنز آشنا کنیم.

همانطور که میدانید چشم ما از مهمترین اعضای بدنمان است که بدون آنها و یا با وجود ناراحتی شان زندگی و کارهای روزمره مان مختل میشود که میتواند تاثیر به سزا و مهمی بر روی زندگی اجتماعی مان بگذارد.

عوارض چشمی که در نتیجه استفاده از لنز بوجود می آیند میتواند مستقیم باشد مثلا اینکه کاملا واضح متوجه شویم که چشمانمان دچار تغییرات یا مشکلاتی شده، همچنین اینکه میتواند عوارضی غیر مستقیم داشته باشد مثلا دچار سردرد شویم که منشا آن استفاده طولانی مدت از لنز چشم باشد.

عوارض لنز های چشمی را در زیر برمیشمریم و توضیحاتی راجع به آنها میدهیم.

1.تروما یکی از شایع ترین عوارض لنز

تروما در واقع به معنی آسیب وارده به بدن است. لنزهای چشمی میتوانند در صورت ناسازگاری به هر علت و منشایی از عفونت گرفته تا ایراد داشتن در سایز باعث ایجاد تروما در چشم شوند.

2.کاهش اکسیژن دهی به قرنیه

کاملا واضح است که اگر شما صفحه ای سیلیکونی را روی هر قسمت از بافت زنده بگذارید آن قسمت نسبت به حالت عادی کمتر میتواند تنفس کند و اکسیژن را از محیط اطراف بگیرد. لنزهای چشمی هم به همین صورت هستند و باعث میشوند که قرنیه که نزدیکترین لایه ی چشم به سطح بیرون است به میزانی که لازم دارد اکسیژن دریافت نکند و در نتیجه لایه ها و بافت های زیرین هم نتوانند به مقدار کافی تنفس کنند. همین امر میتواند در نهایت و در صورت تداوم داشتن تبدیل به نکروز وسیعی در قرنیه شود و تروما بوجود آورد.

3.عدم رسیدن رطوبت لازم به قرنیه و ملتحمه

همانطور که میدانید چشم ما مدام توسط رطوبت و مایعی که در ساختار چشم وجود دارد مرطوب میشود. به این علت که چشم دارای سطح اصطکاک وسیعی با هوای بیرون و پلک ها دارد که در صورت نبود این رطوبت دچار خشکی چشم میشدیم و هرگز نمیتوانستیم دیدی به اندازه ی چشم مرطوب داشته باشیم زیرا اصطکاک به ما این اجازه را نمیداد. حال اگر از لنزهای طبی چشمی به مقدار زیاد استفاده کنیم به این علت که مانند جسم خارجی عمل میکنند که جلوی قرنیه را گرفته و منبعی برای رطوبتشان به اندازه ی خود چشم وجود ندارد و از طرفی اصطکاکشان با هوا و پلک ما بیشتر میشود باعث ایجاد خشکی چشم میشوند. به این دلیل که اجازه نمیدهند رطوبت لازم به قرنیه و ملتحمه برسد.

4-تحریک پاسخ های آلرژیک یکی دیگر از عوارض لنز

آلرژی یا همان حساسیت در هر فردی به دلایل بسیار متنوعی میتواند بوجود آید. بدن ما در حالت عادی دارای یک سیستم ایمنی بسیار قوی است که با هرگونه عوامل خارجی میتواند مبارزه کند. به عنوان مثال اگر یک دانه ی گرده وارد بینی ما شود، بدن ما آن را به عنوان یک عامل خارجی حمله کننده در نظر گرفته و به آن واکنش نشان میدهد. استفاده از لنز هم به همین صورت است. ما لنز را در تماس مستقیم به بافت بسیار حساس و زنده قرار میدهیم و ممکن است بدن ما در برابر این عامل که آنرا عامل خارجی حمله کننده تلقی کرده واکنش نشان دهد.

البته ممکن است در بعضی از افراد این اتفاق نیافتد و سیستم ایمنی بدنشان به این صورت حساسیت نشان ندهد. اما در افرادی که دچار حساسیت به لنز میشوند علایم شایعی همچون قرمزی چشم، خارش، التهاب و گاها عفونت میبینیم. بنابراین در صورت مشاهده هر یک از این علائم باید سریعا به چشم پزشک مراجعه کنید.

5.تحریک پاسخ های عفونی

عوامل عفونت زا میکروارگانیسم ها هستند. این میکروارگانیسم ها شامل باکتری، ویروس و قارچ میشوند. چشم ما یک محیط کاملا استریل است. این فضای استریل را اشک چشم و آنزیم هایی که در آن وجود دارد فراهم میکند. همانطور که میدانید محیط استریل با ورود ذره ای جسم خارجی و میکروب میتواند آلوده شود و دیگر محیط استریل تلقی نشود.

با اینکه برای نگهداری لنز طبی خیلی از جوانب رعایت میشود از جمله نگهداری در مایع لنز و استفاده از لنز با دستان کاملا تمیز اما بازهم در این پروسه درصد خطا وجود دارد و احتمال آن بسیار زیاد است که میکروارگانیسم ها وارد چشم ما شوند و آسیب های بعدی را به بار آورند. حضور باکتری یا قارچ در چشم و عدم رسیدگی و متوجه شدن حضورشان در چشم باعث پیشرفت در عرض چند ساعت تا چند روز شده و عفونت هایی را به دنبال دارد که هر کدام با علائم خاص خود بروز میکند.

6-تغییر اپیتلیوم چشم ( عوارض لنز )

لنزهای تماسی فیزیولوژی و مورفولوژی اپیتلیوم را تغییر داده و می توانند بر یکپارچگی قرنیه تأثیر بگذارند. علائم این عارضه شامل موارد زیر است: سوراخ کراتوپاتی اپیتلیال ، ساییدگی اپیتلیال ، دلن ، میکروسیست ، واکوئل ، توپ های مخاطی. وجود نقایص اپیتلیال باید از نزدیک مورد بررسی قرار گیرد ، و ممکن است نیاز به قطع موقتی استفده از لنزهای چشمی و همچنین درمان با آنتی بیوتیک های احتمالی ، اصلاح لنزهای چشمی و آموزش بیمار باشد.

7-ورم قرنیه

این عارضه ممکن است در اثر  شرایط حاد یا مزمن قرنیه، هیپوکسیک قرنیه ، نامناسب بودن مایع لنز و نیز خود لنزهای تماسی که به اندازه کافی مناسب نیستند ناشی شود. برای درمان این وضعیت باید یک عدسی با نفوذپذیری اکسیژن بالاتر را انتخاب کنید ، زمان استفاده از لنزهای داخل چشمی را کاهش داده و از باکیفیت بودن لنز چشمی اطمینان حاصل کنید..

8-تغییر انحنای قرنیه

تغییر انحنای قرنیه که در اثر قالب سازی تولید شده توسط سایش لنزهای چشمی حاصل می شود. درمان این عارضه شامل اطمینان از عدم وجود آستیگماتیسم نامنظم ، اصلاح لنز و تغییر مایع لنز میشود..

حساسیت به آسیب مکانیکی تولید شده توسط لنزهای تماسی

تغییرات متابولیکی قرنیه که بر اعصاب قرنیه تأثیر می گذارد.

9-بر هم زدن محیط استریل

همانطور که در موارد قبلی گفته شد استریل بودن چشم یک واکنش ایمونولوژیک را نشان می دهند و بزرگترین معضل تشخیصی برای ابتلا به کراتیت اولیه هستند. این عارضه ممکن است ناشی از استفاده از لنزهای چشمی باشد یا از اندوتوکسینهای ایجاد شده توسط باکتریها یا از ترکیبی از هر دو. درمان این عارضه معمولاً شامل استفاده از قطره های چشمی موضعی استروئیدی همراه با استفاده از آنتی بیوتیک به منظور پیشگیری است. برای جلوگیری از درمان نامناسب یک کراتیت میکروبی زودرس و نظارت بر بهبود آن، باید مراقبت های دقیقی از نظر پیگیری انجام شود..

10-نئووسکولاریزاسیون

نئووسکولاریزاسیون یا همان نوآوری عروق در مناطقی که قبلا فاقد رگ بوده اند در پاسخ به همان عوامل تحریک کننده که باعث ایجاد عروق در لنزهای غیر تماسی ، هیپوکسی قرنیه و التهاب می شوند ، ایجاد می شود. درمان این عارضه شامل از بین بردن محرکهای تحریک کننده است و بسته به شدت آن ، استفاده از داروی موضعی ضد التهابی غیر استروئیدی یا کورتیکواستروئیدها به منظور کمک به رگرسیون رگ ها کمک می کند.

11-کراتیت میکروبی

این یکی از جدی ترین عوارض لنز بالقوه ناشی از استفاده از لنزهای تماسی است. شیوع آن کم است اما سایش لنزهای تماسی عامل اصلی خطر برای ایجاد کراتیت میکروبی است و خطر آن بر اساس نوع لنز و مدت زمان سایش متفاوت است..

12-اتیولوژی

سودوموناس آئروژینوزا رایج ترین پاتوژن است ، همچنین استافیلوکوک ، استرپتوکوک و سراتیا میکروارگانیسم های متداولی هستند که در بیماران که دچار عوارض چشمی ناشی از استفاده از لنز شده اند یافت می شود. یکی دیگر از عوامل بیماری زا که ارتباط نزدیکی با استفاده از لنزهای تماسی دارد آکانتاموئبا است. 88٪ از بیماران مبتلا به کراتیت دارای سابقه استفاده از لنزهای تماسی بودند. این ممکن است از طریق فرهنگ هر منطقه ، بیوپسی اسمیر و میکروسکوپ کانفوکال تشخیص داده شود.

مدیریت عوارض لنز های طبی

درمان کراتیت میکروبی نیاز به استفاده فوری و مکرر آنتی بیوتیک با مواد حساس به میکروارگانیسم متخلف دارد. درمان بر اساس شدت زخم قرنیه و اینکه آیا به نظر می رسد عارضه بوجود آمده تهدید کننده بینایی است یا خیر، وجود دارد. زخم های تهدید کننده ی  بینایی معمولاً شامل هر یک از خصوصیات زیر هستند:

.نفوذ قرنیه به ابعاد> 2 میلی متر.

نفوذ قرنیه <3 میلی متر از محور بصری.

وخیم تر شدن دوره بالینی بعد از 48 ساعت درمان.

زخمهای قرنیه که تهدید کننده بینایی نیستند ، به صورت تجربی با داروهای فلوروکینولون درمان می شوند ، باید آنتی بیوتیک ها و سیکلوپتیک های طیف گسترده ای را به منظور درمان این عوارض آغاز کرد و منتظر نتایجشان ماند. همچنین اینکه به طور سنتی سفالوزین و آمینوگلیکوزیدهای غنی شده بصورت ساعتی متناوب هر 30 دقیقه تجویز می شوند. با بهبود و ترمیم زخم ، عوامل ضد میکروبی نیز از بین می روند.

بروز علائم عوارض لنز های طبی

 به طور کلی علائمی که در نتیجه ی عوارض لنز های چشمی بوجود می آیند شامل موارد زیر است که باید پس از برخورد یا مشاهده هر کدام از آنها نسبت به معاینه چشم خود اقدام کنید زیرا ممکن است مشکلات جدی را بوجود آورد.

درد: تمام کسانی که از لنزهای چشمی استفاده می کنند ممکن است دچار افت فشار چشم و در نتیجه درد در چشمشان شوند.

کاهش حدت بینایی: نامنظم بودن سطح قدامی قرنیه.

افتادگی ملتحمه

عدم تحمل لنزها

دفع اپیتلیزاسیون قرنیه

در آخر اینکه نکته ی بسیار مهمی که وجود دارد این است که بیشترین عواملی که در عوارض ناشی از استفاده از لنز وجود دارد دو مورد است. بهداشت و اعتبار لنز.

بهداشت و جلوگیری از عوارض لنز

افرادی که از لنز استفاده میکنند قطع به یقین میدانند که استفاده از لنز چه اصولی دارد و برای گذاشتن و برداشتن آن در چشمشمان چه کارهایی باید انجام دهند. تمامی لنزهای چشمی در درون محفظه هایی استریل که حاوی مایعی استریل است نگهداری میشود که کوچکترین بی احتیاطی میتواند محیط استریل محفظه نگهدارنده و خود چشم را بر هم بزند. بنابراین برای استفاده از لنز باید قبل از اینکه دستتان با لنز تماس پیدا کند به خوبی با آب و صابون بشویید سپس با احتیاط و بدون اینکه آسیبی به لنز بزنید با نرمی آن را برداشته و در چشمان خود قرار دهید و سریعا درب محفظه را ببندید و برای بیرون آوردن لنز از چشمانتان هم باید همین کار را انجام دهید.

ابتدا دستانتان را به خوبی با آب و صابون بشویید سپس به نرمی از درون چشمانتان بیرون آورده و بدون فوت وقت وارد مایع لنز کنید. زیرا همین چند لحظه حمل و نقل لنز میتواند موجب برخورد لنز با میکروارگانیسم های موجود در محیط گردد. همچنین اینکه لنزی که انتخاب میکنید حتما باید زیر نظر چشم پزشک باشد. به این دلیل که قرنیه ی هر فرد انحنای مربوط به خود را دارد و سوراخ مردمک هر فرد با دیگری متفاوت است و اگر شما بدون توجه به این مسئله نسبت به خریدن لنز اقدام کنید ممکن است لنزتان دقیقا اندازه ی مردمکتان نباشد و در نتیجه باعث زخم و ایجاد عوارض مختلفی در قرنیه میشود.

هم چنین اینکه هنگام حمل و نقل لنز باید خیلی مراقب باشید که لنزتان دچار خط و خش یا شکستگی نشود زیرا ذره ای برآمدگی بر روی لنز موجب ایجاد خط و خش بر روی قرنیه و زخم قرنیه میشود.

اعتبار لنز

از لحاظ بهداشتی نیز باید بر این نکته واقف باشید که لنزهایتان را از برندهای معتبر و ار فروشگاه ها یا دورخانه های معتبر خریداری کنید. برای این امر نیز میتوانید قبل از خرید لنز با چشم پزشک خود مشورت کنید تا با توجه به شرایط چشمی شما برند مناسب برای لنز را به شما پیشنهاد کند. لنزهای غیر استاندارد که از مراکز غیر استاندارد تهیه میشوند آسیب های بسیار جدی و جبران ناپذیری را به چشمانتان وارد میکنند که ممکن است هرگز چشمتان به حالت قبل بازنگردد. 

همچنین اینکه ممکن است با توجه به وجود خصوصیت های متفاوتی که در هر برند لنز وجود دارد چشم پزشک شما بداند که شما نسبت به کدام نوع لنزها حساسیت نشان میدهید و یا اینکه جواب نمیگیرد. بنابراین بدون پرسش برای خودتان نسخه نپیچید!

جهت کسب اطلاعات عمومی بیشتر درمورد لنزها و لوازم جانبی آنها , خواندن مقالات زیر نیز خالی از لطف نیست :

بهترین لنز طبی کره ای کدام است ؟ هرا , مورنینگ یا … ؟؟؟

بررسی لنز قرمز و انواع مدل های مختلف این لنزخاص !

دلایل ضعیف شدن چشم چه چیزهایی میتونه باشه ؟؟

جلوگیری از ضعیف شدن چشم چگونه ممکن است ؟؟

در استفاده از لنز طبی باید به چه نکاتی توجه کرد  ؟؟