گلوکوم یا آب سیاه چیست؟

[vc_row][vc_column][vc_column_text text_larger=”no” woodmart_inline=”no”]گلوکوم یا آب سیاه جزء گروهی از بیماری های چشمی است که به عصب بینایی آسیب می رساند، سلامت این عصب ها برای بینایی خوب لازم و حیاتی است. این آسیب اغلب در اثر فشار زیاد و غیر طبیعی در چشم ایجاد می شود.

ما در ادامه این مقاله می خواهیم در مورد گلوکوم یا آب سیاه، اطلاعات بیشتری کسب کنیم.[/vc_column_text]

[/vc_column][/vc_row][vc_row][vc_column][vc_column_text text_larger=”no” woodmart_inline=”no”]

گلوکوم یا آب سیاه چیست؟

گلوکوم نوعی بیماری چشمی است که می تواند به عصب بینایی چشم آسیب برساند. عصب بینایی، اطلاعات دیداری را به مغز منتقل می کند.

گلوکوم یا آب سیاه معمولا اما نه همیشه، نتیجه فشار غیر عادی داخل چشم است. با گذشت زمان، افزایش فشار می تواند بافت عصبی بینایی را دچار فرسایش کند و ممکن است منجر به کاهش بینایی و یا حتی منجر به نابینایی شود. اگر سریع به بیماری خود پی ببرید، ممکن است بتوانید از کاهش بینایی بیشتر جلوگیری کنید.

شایع ترین نوع گلوکوم، گلوکوم زاویه باز اولیه است که به جز کاهش تدریجی بینایی، هیچ نشانه و علامتی ندارد. به همین دلیل، مهم است که شما سالانه به معاینات جامع چشم بروید، بنابراین چشم پزشک یا متخصص چشم شما می تواند هر گونه تغییر در بینایی شما را کنترل کند.

گلوکوم بسته با زاویه حاد، که به عنوان گلوکوم زاویه باریک نیز شناخته می شود، یک موقعیت اورژانسی پزشکی است. در صورت مشاهده علائم زیر بلافاصله به پزشک مراجعه کنید:

• درد شدید چشم
• حالت تهوع
• استفراغ
• قرمزی چشم
• اختلالات ناگهانی بینایی
• دیدن حلقه های رنگی در اطراف نورها و چراغ ها
• تاری دید ناگهانی

چه عواملی باعث گلوکوم می شوند؟

پشت چشم شما به طور مداوم مایع شفافی به نام زلالیه تولید می کند. با ساخت این مایع، قسمت جلوی چشم شما پر می شود. این مایع سپس، از طریق کانال هایی در قرنیه و عنبیه از چشم شما عبور می کند. اگر این کانال ها مسدود شده یا به طور نسبی دچار انسداد شده باشند، ممکن است فشار طبیعی در چشم شما که فشار داخل چشمی (IOP) نامیده می شود، افزایش پیدا کند. با افزایش IOP، ممکن است عصب بینایی شما آسیب ببیند. با پیشرفت آسیب به عصب، ممکن است چشم شما شروع به از دست دادن بینایی خود کند.

اینکه چه چیزی باعث افزایش فشار در چشم شما می شود، همیشه مشخص نیست. با این حال، پزشکان معتقدند یک یا چند مورد از عوامل زیر ممکن است در این افزایش فشار چشم، نقش داشته باشند:

• مسدود یا محدود شدن کانال های قرنیه و عنبیه
• مصرف داروهایی مانند کورتیکواستروئیدها
• جریان خون ضعیف یا کاهش یافته در عصب بینایی چشم
• فشار خون بالا

انواع آب سیاه چیست؟

پنج نوع عمده از آب سیاه یا گلوکوم وجود دارد که شامل موارد زیر هستند:

• گلوکوم زاویه باز (مزمن):

گلوکوم با زاویه باز یا مزمن هیچ علائم و نشانه ایی به جز از دست دادن تدریجی بینایی ندارد. این از دست دادن بینایی، ممکن است به قدری کند باشد که بینایی شما قبل از آشکار شدن علائم دیگر دچار آسیب های جبران ناپذیری شود. طبق موسسه ملی چشم (NEI)، این شایع ترین نوع گلوکوم است.

• گلوکوم زاویه بسته:

اگر جریان مایع آب بدن شما به طور ناگهانی مسدود شود، تجمع سریع مایعات ممکن است باعث افزایش شدید، سریع و دردناک فشار چشم شود. گلوکوم زاویه بسته یک وضعیت اضطراری است. در صورت مشاهده علائمی مانند درد شدید، حالت تهوع و تاری دید باید بلافاصله با پزشک خود تماس بگیرید.

• گلوکوم مادرزادی:

در کودکان متولد شده با گلوکوم مادرزادی نقصی در زاویه چشم آن ها وجود دارد که باعث کاهش یا جلوگیری از تخلیه طبیعی مایعات چشم می شود. گلوکوم مادرزادی معمولا با علائمی مانند کدر شدن چشم، آبریزش بیش از حد یا حساسیت به نور بروز می کند.

• گلوکوم ثانویه:

گلوکوم ثانویه اغلب یک عارضه جانبی آسیب یا به دلیل بیماری های دیگر چشم مانند آب مروارید یا تومورهای چشم است. داروهایی مانند کورتیکواستروئیدها نیز ممکن است باعث این نوع گلوکوم شوند. جراحی چشم نیز به ندرت می تواند باعث گلوکوم ثانویه شود.

• گلوکوم کششی طبیعی:

در بعضی موارد، بدون فشار چشم به عصب بینایی افراد آسیب وارد می شود. علت این نوع از گلوکوم، مشخص نیست. با این حال، حساسیت شدید یا کمبود جریان خون در عصب بینایی، ممکن است عاملی در این نوع گلوکوم باشد.

چه کسانی در معرض خطر آب سیاه قرار دارند؟

طبق اعلام منبع معتبر سازمان بهداشت جهانی (WHO)، گلوکوم دومین علت نابینایی در سراسر جهان است.

عوامل خطر ابتلا به گلوکوم عبارتند از:

• سن: افراد بالای 60 سال در معرض خطر ابتلا به گلوکوم هستند و خطر ابتلا به گلوکوم با هر سال افزایش سن، اندکی افزایش می یابد. برای افراد آفریقایی-آمریکایی این افزایش خطر از 40 سالگی آغاز می شود.
• قومیت: آفریقایی-آمریکایی ها یا مردم آفریقایی تبار به طور قابل توجهی بیشتر از سفید پوستان به گلوکوم مبتلا می شوند. افراد با نژاد آسیایی بیشتر در معرض خطر گلوکوم زاویه بسته قرار دارند و افراد با نژاد ژاپنی بیشتر در معرض خطر ابتلا به گلوکوم کششی طبیعی قرار دارند.
• مشکلات چشمی: التهاب مزمن چشم و قرنیه نازک می تواند منجر به افزایش فشار در چشم شود. آسیب دیدگی یا ضربه به چشم نیز می تواند باعث افزایش فشار چشم شود.
• سابقه خانوادگی: برخی از انواع گلوکوم ممکن است در خانواده ها دیده شود. اگر والدین یا مادربزرگ و پدر بزرگ شما مبتلا به گلوکوم زاویه باز هستند، شما نیز در معرض خطر افزایش ابتلا به این بیماری هستید.
• تاریخچه پزشکی: افراد مبتلا به دیابت و مبتلایان به فشار خون و بیماری های قلبی بیشتر در معرض خطر ابتلا به گلوکوم قرار دارند.
• استفاده از داروی خاص: استفاده از کورتیکواستروئیدها به مدت طولانی ممکن است خطر ابتلا به گلوکوم ثانویه را افزایش دهد.

گلوکوم یا آب سیاه چگونه تشخیص داده می شود؟

برای تشخیص گلوکوم، چشم پزشک باید برای شما یک معاینه چشم انجام دهد. آن ها علائم و آسیب ها را، از جمله از دست دادن بافت عصبی را بررسی می کنند. آن ها همچنین ممکن است از یک یا چند آزمایش و روش زیر استفاده کنند:

• اعلام تاریخچه پزشکی مفصل:

پزشک شما می خواهد بداند چه علائمی را تجربه کرده اید و آیا سابقه شخصی یا خانوادگی گلوکوم دارید. آن ها همچنین از یک ارزیابی کلی بهداشتی برای تعیین اینکه آیا سایر شرایط سلامتی ممکن است بر سلامت چشم شما مانند دیابت یا فشار خون بالا تاثیر بگذارد، درخواست می کنند.

• تست تونومتری:

این تست، فشار داخلی چشم شما را اندازه گیری می کند.

• تست پیچیمتری:

خطر ابتلا به گلوکوم در افرادی که قرنیه نازک دارند، بیشتر است. یک آزمایش پیچیمتری می تواند به شما اطلاع دهد که قرنیه های شما نازک تر از حد متوسط است یا خیر.

• تست پریمتری:

این آزمایش که به عنوان تست میدان بینایی نیز شناخته می شود، می تواند با اندازه گیری بینایی محیطی یا پهلو و دید مرکزی شما، به پزشک اطلاع دهد که آیا گلوکوم بر بینایی شما تاثیرگذار خواهد بود.

• کنترل کردن عصب بینایی:

اگر پزشک شما می خواهد تغییرات تدریجی در عصب بینایی شما را کنترل کند، ممکن است از عصب بینایی شما عکس بگیرد تا آن را مقایسه کند.

گلوکوم چگونه درمان می شود؟

هدف از درمان گلوکوم، کاهش IOP برای جلوگیری از کاهش بیشتر بینایی است. به طور معمول، پزشک درمان با قطره های چشمی را برای فرد شروع می کند. اگر این روش ها جواب نداد یا به درمان پیشرفته تری نیاز شد، پزشک ممکن است یکی از روش های درمانی زیر را پیشنهاد کند:

• داروها:

چندین دارو برای کاهش IOP وجود دارد. این داروها به صورت قطره چشمی یا قرص موجود هستند اما شکل قطره ایی آن ها بیشتر است. پزشک شما ممکن است یکی یا ترکیبی از آن ها را تجویز کند.

• عمل جراحی:

اگر یک کانال مسدود یا کند باعث افزایش IOP شود، ممکن است پزشک برای ایجاد مسیر تخلیه مایعات یا از بین بردن بافت هایی که مسئول افزایش مایعات هستند، جراحی را پیشنهاد کند. درمان گلوکوم زاویه بسته، متفاوت است. این نوع آب سیاه یک فوریت پزشکی است و برای کاهش فشار چشم در اسرع وقت نیاز به درمان فوری دارد. برای درمان ابتدا از دارو درمانی استفاده می کنند سپس یک روش لیزر به نام ایریدکتومی محیطی لیزر نیز ممکن است انجام شود. این روش سوراخ های کوچکی در عنبیه شما ایجاد می کند تا حرکت مایع را افزایش دهد.

سخن آخر:

گلوکوم نوعی بیماری چشمی است که می تواند به عصب بینایی چشم آسیب برساند. عصب بینایی، اطلاعات دیداری را به مغز منتقل می کند.

شایع ترین نوع گلوکوم، گلوکوم زاویه باز اولیه است که به جز کاهش تدریجی بینایی، هیچ نشانه و علامتی ندارد.

پزشکان معتقدند یک یا چند مورد از عوامل زیر ممکن است در این افزایش فشار چشم، نقش داشته باشند: مسدود یا محدود شدن کانال های قرنیه و عنبیه، مصرف داروهایی مانند کورتیکواستروئیدها، جریان خون ضعیف یا کاهش یافته در عصب بینایی چشم و فشار خون بالا.

پنج نوع عمده از آب سیاه یا گلوکوم وجود دارد که شامل موارد زیر هستند: گلوکوم زاویه باز (مزمن)، گلوکوم زاویه بسته، گلوکوم مادرزادی، گلوکوم ثانویه و گلوکوم کششی طبیعی.

طبق اعلام منبع معتبر سازمان بهداشت جهانی (WHO)، گلوکوم دومین علت نابینایی در سراسر جهان است.

برای تشخیص گلوکوم، چشم پزشک باید برای شما یک معاینه چشم انجام دهد. آن ها همچنین ممکن است از یک یا چند آزمایش و روش زیر استفاده کنند: اعلام تاریخچه پزشکی مفصل، تست تونومتری، تست پیچیمتری، تست پریمتری و کنترل کردن عصب بینایی.

هدف از درمان گلوکوم، کاهش IOP برای جلوگیری از کاهش بیشتر بینایی است. پزشک ممکن است یکی از روش های درمانی زیر را پیشنهاد کند: داروها و عمل جراحی.

 

منابع:

 

https://www.mayoclinic.org/diseases-conditions/glaucoma/symptoms-causes/syc-20372839

https://www.healthline.com/health/glaucoma#symptoms[/vc_column_text][/vc_column][/vc_row]